برای قرن‌ها و سال‌ها، نظام‌های درمانی سنتی به‌عنوان ستون اصلی حفظ سلامتی خانواده‌ها و جوامع شناخته شده‌اند. امروزه نیز، این روش‌ها در نقاط مختلف جهان کاربرد دارند و افراد زیادی از آن بهره می‌برند. در این حوزه، از ترکیب داروهای گیاهی، تکنیک‌های طب سوزنی، یوگا، درمان‌های بومی و سایر روش‌های طبیعی برای مقابله با بیماری‌ها و کاهش درد استفاده می‌شود.
طبق تعریف سازمان بهداشت جهانی، طب سنتی مجموعه‌ای از دانش، مهارت‌ها و آداب و رسوم مبتنی بر باورها، نظریه‌ها و تجربیات محلی فرهنگ‌های گوناگون است که در زمینه‌های پیشگیری، تشخیص، درمان و بهبود بیماری‌های جسمی و روانی به کار گرفته می‌شود. از دیرباز، این نظام درمانی سهم مهمی در کاهش مرگ‌ومیر و تسکین دردها داشته و همچنان در بسیاری از کشورها مورد استفاده قرار می‌گیرد. یکی از مزیت‌های بارز آن، دسترسی آسان به منابع درمانی طبیعی است؛ به طوری که داروهای گیاهی آن از نظر ایمنی و سلامت نسبت به داروهای شیمیایی برتری دارند.
طب سنتی دارای چندین شاخه است که هر یک با استفاده از روش‌ها و داروهای منحصر به فرد خود به درمان بیماری‌ها می‌پردازند. در ایران، دو شاخه برجسته وجود دارند: طب سنتی ایرانی و طب سنتی اسلامی. در ادامه به بررسی این دو حوزه می‌پردازیم.
این شاخه از قدیمی‌ترین و ریشه‌دارترین روش‌های درمانی در تاریخ ایران به‌شمار می‌رود که از دوران باستان تا به امروز توسط پزشکان و محققان توسعه یافته است. در این نظام درمانی، از گیاهان دارویی، ماساژ و سایر تکنیک‌های درمانی برای بهبود وضعیت بیماران استفاده می‌شود. همچنین، تغذیه مناسب به عنوان عاملی در حفظ تعادل انرژی و بهبود سلامت در نظر گرفته شده است. به‌علاوه، کاربرد انرژی درمانی برای کاهش درد و تسریع بهبودی از ویژگی‌های بارز این روش محسوب می‌شود.
این شاخه، حاصل تلاش پزشکان و دانشمندان اسلامی است که با الهام از آیات قرآن و احادیث پیامبر (ص) شکل گرفته است. طب سنتی اسلامی با بهره‌گیری از توصیه‌های دینی و دستاوردهای علمی متألف از آثار برجسته دانشمندان اسلامی، سعی در ارائه راهکارهایی برای بهبود سلامت افراد دارد.
یکی از مفاهیم اساسی در طب سنتی، تقسیم‌بندی افراد بر اساس مزاج است که به چهار دسته اصلی تقسیم می‌شود:
با سابقه‌ای طولانی، طب سنتی از فواید متعددی برخوردار است که مهم‌ترین آنها عبارتند از:
در مجموع، طب سنتی با تلفیق دانش بومی و روش‌های طبیعی، همچنان به‌عنوان یک گزینه مکمل و موثر در ارتقاء سلامت جامعه مورد توجه قرار دارد.
مصرف چای دارچین رگ‌های خونی را باز می‌کند، فشار خون و کلسترول بد را کاهش و کلسترول خوب را افزایش می‌دهد. اگر مصرف چای دارچین از عادت‌های روزانه شماست، مطمئن باشید خون سالم‌تری در رگ‌هایتان جریان دارد.
بیشتر بخوانید »
سرکه سیب برای کاهش وزن مفید است. استفاده از سرکه سیب همراه با زنجبیل می‌تواند خاصیت آنتی‌اکسیدانی و آنتی‌گلیسمیک هر دو ماده را تقویت کند. ضمنا سرکه سیب یک پروبیوتیک قوی است که برای سلامت روده‌هایتان مفید است.
بیشتر بخوانید »
باتوجه به گسترش استفاده از طب های مکمل از جمله گیاهان دارویی، بسیاری از بیماران به استفاده از این طب ها روی آورده اند. همچنین تحقیقات بر روی گیاهان دارویی پرکاربرد و ساخت دارو از آنها در مناطق مختلف دنیا در حال انجام است. در مطالعه ای که در دانشکده طب ایرانی دانشگاه ایران انجام شد، فراوانی گیاهان در فرمول های دارویی موجود در کتب دارویی طب سنتی برای بیماری نسیان بررسی شدند تا پرکاربردترین آنها برای مطالعات بالینی بیشتر معرفی شوند.
بیشتر بخوانید »
افزایش سطح LDL می‌تواند شما را در معرض خطر سکته مغزی یا بیماری قلبی قرار دهد. به همین دلیل است که پزشکان شما را به داشتن سطح سالم کلسترول LDL تشویق می‌کنند.
بیشتر بخوانید »
زیره نوعی ادویه است که از گیاه Cuminum cyminum به دست می آید. این گیاه بومیِ مدیترانه و جنوب آسیاست. بنابراین، ادویۀ زیره در غذاهای مختلف، از جمله غذاهای مدیترانه و جنوب آسیا، مورد استفاده قرار می گیرد.
بیشتر بخوانید »
این گیاه مانند ریحان است اما برگهای زبرتر و بوی کمتری دارد. همچنین در هوای گرم عطر و طعم خود را تا حد زیادی از دست می‌دهد؛ بنابراین به عنوان سبزی خوردن کاربرد ندارد. بذر این گیاه در درست کردن شربتها استفاده می‌شود و به همین دلیل در زبان عامه تخم شربتی خوانده می‌شود.
بیشتر بخوانید »
زردچوبه و زنجبیل که معمولا به‌عنوان چاشنی در نوشیدنی‌ها یا به عنوان ادویه در غذاها استفاده می‌شوند، از گیاهان گل‌دار گرمسیری به دست می‌آیند. محصولات استخراج‌شده از این گیاهان مزیت‌های بسیاری برای سلامتی دارند و شواهد نشان می‌دهند که احتمالا از برخی مشکلات سلامتی مرتبط با التهاب مانند آرتریت و دیابت محافظت کنند.
بیشتر بخوانید »
اگر پاییزی دلنشین، بدون آلرژی، افسردگی و سرماخوردگی‌های مداوم می‌خواهید، کمی خاص‌تر از همیشه روی گیاهان دارویی و دمنوش‌های معجزه‌آسای آن حساب کنید و از همین لحظه دست‌به‌کار شوید.
بیشتر بخوانید »
روغن خراطین یکی از روغن های پرخاصیت است که فواید بسیاری دارد اما متاسفانه اطلاعات دروغین زیادی نیز درباره خواص خراطین منتشر شده که ممکن است گمراه کننده باشد.
بیشتر بخوانید »
پزشک و عضو انجمن طب سنتی ایران با اشاره به فواید عسل در طب سنتی گفت: عسل بدن را در برابر آلرژی مقاوم می‌کند و از جمله خواص آن می‌توان به تب‌بر و ضدسرفه بودن اشاره کرد.
بیشتر بخوانید »
میهن سلامت مجله پزشکی و سلامت میهن سلامت