برای قرن‌ها و سال‌ها، نظام‌های درمانی سنتی به‌عنوان ستون اصلی حفظ سلامتی خانواده‌ها و جوامع شناخته شده‌اند. امروزه نیز، این روش‌ها در نقاط مختلف جهان کاربرد دارند و افراد زیادی از آن بهره می‌برند. در این حوزه، از ترکیب داروهای گیاهی، تکنیک‌های طب سوزنی، یوگا، درمان‌های بومی و سایر روش‌های طبیعی برای مقابله با بیماری‌ها و کاهش درد استفاده می‌شود.
طبق تعریف سازمان بهداشت جهانی، طب سنتی مجموعه‌ای از دانش، مهارت‌ها و آداب و رسوم مبتنی بر باورها، نظریه‌ها و تجربیات محلی فرهنگ‌های گوناگون است که در زمینه‌های پیشگیری، تشخیص، درمان و بهبود بیماری‌های جسمی و روانی به کار گرفته می‌شود. از دیرباز، این نظام درمانی سهم مهمی در کاهش مرگ‌ومیر و تسکین دردها داشته و همچنان در بسیاری از کشورها مورد استفاده قرار می‌گیرد. یکی از مزیت‌های بارز آن، دسترسی آسان به منابع درمانی طبیعی است؛ به طوری که داروهای گیاهی آن از نظر ایمنی و سلامت نسبت به داروهای شیمیایی برتری دارند.
طب سنتی دارای چندین شاخه است که هر یک با استفاده از روش‌ها و داروهای منحصر به فرد خود به درمان بیماری‌ها می‌پردازند. در ایران، دو شاخه برجسته وجود دارند: طب سنتی ایرانی و طب سنتی اسلامی. در ادامه به بررسی این دو حوزه می‌پردازیم.
این شاخه از قدیمی‌ترین و ریشه‌دارترین روش‌های درمانی در تاریخ ایران به‌شمار می‌رود که از دوران باستان تا به امروز توسط پزشکان و محققان توسعه یافته است. در این نظام درمانی، از گیاهان دارویی، ماساژ و سایر تکنیک‌های درمانی برای بهبود وضعیت بیماران استفاده می‌شود. همچنین، تغذیه مناسب به عنوان عاملی در حفظ تعادل انرژی و بهبود سلامت در نظر گرفته شده است. به‌علاوه، کاربرد انرژی درمانی برای کاهش درد و تسریع بهبودی از ویژگی‌های بارز این روش محسوب می‌شود.
این شاخه، حاصل تلاش پزشکان و دانشمندان اسلامی است که با الهام از آیات قرآن و احادیث پیامبر (ص) شکل گرفته است. طب سنتی اسلامی با بهره‌گیری از توصیه‌های دینی و دستاوردهای علمی متألف از آثار برجسته دانشمندان اسلامی، سعی در ارائه راهکارهایی برای بهبود سلامت افراد دارد.
یکی از مفاهیم اساسی در طب سنتی، تقسیم‌بندی افراد بر اساس مزاج است که به چهار دسته اصلی تقسیم می‌شود:
با سابقه‌ای طولانی، طب سنتی از فواید متعددی برخوردار است که مهم‌ترین آن‌ها عبارتند از:
در مجموع، طب سنتی با تلفیق دانش بومی و روش‌های طبیعی، همچنان به‌عنوان یک گزینه مکمل و موثر در ارتقاء سلامت جامعه مورد توجه قرار دارد.
یک متخصص طب سنتی می‌گوید: «عمده تبلیغاتی که مدتی است در مورد مصرف آب قلیایی و آثار و خواص آن در بیماری‌های مختلف در حال انتشار است، توسط شرکت‌های واردکننده دستگاه‌هایی است که ادعای قلیایی کردن آب را دارند یا از تولیدکنندگان آب قلیایی است که در این خصوص عده ای از مدعیان منتسب به طب سنتی نیز برای رسیدن به منافعی بیکار ننشسته اند و در این تبلیغات ذی نفع هستند.»
بیشتر بخوانید »
به گفته رئیس اداره نظارت و ارزیابی و ثبت فرآورده‌های سنتی سازمان غذا و دارو با اشاره به اهمیت داروهای سنتی، این داروها با استفاده از گیاهان دارویی و اصول طبایع چهارگانه، نقش مهمی در حفظ تعادل و سلامت بدن دارند.
بیشتر بخوانید »
چای ماسالا برای بسیاری از مردم در هند یک نوشیدنی مرسوم است. این نوشیدنی در حال حاضر در سایر نقاط جهان به ویژه ایران نیز محبوبیت زیاد پیدا کرده است.
بیشتر بخوانید »
دکتر فاطمه نجات‌بخش، پزشک متخصص طب سنتی و عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران می‌گوید: از دیدگاه طب سنتی، خشکی پوست دو نوع حقیقی و کاذب دارد.
بیشتر بخوانید »
روغن دانه‌ها همان‌طور که از نامشان پیدا است، روغن‌هایی‌اند که از دانه‌‌های گیاهی مختلف مانند آفتابگردان، کانولا، سویا، کتان، سبوس برنج و کنجد استخراج می‌شوند. این روغن‌ها منبع چربی‌های غیراشباع از جمله اسیدهای چرب امگا۶ هستند که در عملکرد مغز و رشد طبیعی نقش مهمی دارند. برخی تحقیقات هم نشان داده‌اند که اسیدهای چرب امگا۶ به تقویت سلامتی قلب و پوست کمک کنند. با این حال، امگا۶ها به دلیل احتمال افزایش التهاب بدن هنگام مصرف بیش از حد، نیز در کانون توجه قرار گرفته‌اند.
بیشتر بخوانید »
روغن دانه‌ها همان‌طور که از نامشان پیدا است، روغن‌هایی‌اند که از دانه‌‌های گیاهی مختلف مانند آفتابگردان، کانولا، سویا، کتان، سبوس برنج و کنجد استخراج می‌شوند. این روغن‌ها منبع چربی‌های غیراشباع از جمله اسیدهای چرب امگا۶ هستند که در عملکرد مغز و رشد طبیعی نقش مهمی دارند. برخی تحقیقات هم نشان داده‌اند که اسیدهای چرب امگا۶ به تقویت سلامتی قلب و پوست کمک کنند. با این حال، امگا۶ها به دلیل احتمال افزایش التهاب بدن هنگام مصرف بیش از حد، نیز در کانون توجه قرار گرفته‌اند.
بیشتر بخوانید »
اسپند که در بیان عامیانه اسفند نامیده می‌شود یک گیاه با طبع گرم است که از خواص بسیار زیادی برخوردار است. همین موضوع نیز باعث شده است تا متخصصان طب سنتی توجه بسیار زیادی به این گیاه داشته باشند و استفاده از آن را برای اهداف درمانی توصیه کنند. در ادامه به خواص اسپند و مزایای دود کردن آن در خانه می پردازیم.
بیشتر بخوانید »
یک پزشک متخصص طب سنتی ایران می‌گوید: در طب سنتی علت بروز افسردگی و اضطراب را علاوه بر سوءمزاج در سیستم عصبی و مغز به قلب هم ارتباط داده‌اند و در برخی از انواع سوءمزاج‌های قلب، علایم روحی و روانی خاصی در فرد بروز می‌کند و گاهی هم برخی سوءمزاج‌هایی که در کل بدن سردی و خشکی غالب می‌شود و با تغییر مزاج فصل تشدید می‌شود، می‌تواند باعث بروز اختلالات خلقی شود.
بیشتر بخوانید »
متخصصان تعذیه و حتی طب ایرانی بر خوردن صبحانه تاکید دارند و می‌گویند این وعده غذایی باید بین ساعت ۶ تا ۹ صبح و به‌صورت کامل و مفصل صرف شود تا باعث سلامتی و تناسب اندام شما شود.
بیشتر بخوانید »
یک پزشک متخصص طب سنتی می‌گوید: «درمان قطعی فیبروم‌های رحمی صرفا به واسطه جراحی و خروج فیبروم یا برخی روش‌های جدید نظیر آمبولیزاسیون در طب رایج امکان‌پذیر است.»
بیشتر بخوانید »
میهن سلامت مجله پزشکی و سلامت میهن سلامت