در طول زندگی، اغلب افراد با مسائل بهداشتی روبه‌رو می‌شوند؛ اما اگر این مشکلات در دوران‌های حساس رشد مانند کودکی و نوجوانی بروز کنند، پیامدهای آن می‌تواند طولانی‌مدت و عمیق باشد. تضمین سلامت جسمی و روانی در این مراحل نه تنها یک حق بنیادین است، بلکه زیر بنای ساختن جامعه‌ای پویا و موفق به‌شمار می‌رود.
کودکان به دلیل نداشتن آگاهی کافی از اصول بهداشت و سلامت و ناتوانی در رعایت آنها، در معرض خطرهای متعددی قرار دارند. از سوی دیگر، نوجوانان که در گذار از کودکی به بزرگسالی قرار دارند، با تغییرات سریع اجتماعی، فرهنگی و بیولوژیکی مواجه می‌شوند. این تحولات می‌تواند تأثیرات منفی بر سلامت جسمی، روانی و عاطفی آنان داشته باشد. بنابراین، سرمایه‌گذاری در رشد همه‌جانبه – جسمانی، ذهنی، عاطفی و رفتاری – در این گروه سنی از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.
سلامت کودکان و نوجوانان به توازن مطلوب بین وضعیت جسمی، روانی و اجتماعی آنان گفته می‌شود. خانواده، مدرسه، جامعه، رسانه‌های سنتی و دیجیتال از جمله عواملی هستند که می‌توانند بر این توازن تأثیرگذار باشند.
دوره‌های کودکی و نوجوانی نقشی تعیین‌کننده در شکل‌گیری آینده فرد دارند. این مراحل، زمینه‌ساز توسعه مهارت‌های اجتماعی، ارتقای روابط میان فردی و تعیین مسیرهای شغلی و تحصیلی آینده می‌شوند. از این رو، تأمین سلامت کامل در این دوران‌ها تضمین‌کننده تبدیل کودکان و نوجوانان به افرادی مفید و پویا در جامعه است.
چندین عامل می‌توانند سلامت این گروه سنی را به خطر اندازند، از جمله:
همچنین، محیط خانوادگی، دوستان و مدارس در شکل‌گیری نگرش‌ها و رفتارهای کودکان و نوجوانان نقشی اساسی دارند؛ بهبود این شرایط می‌تواند سلامت آنان را به طور قابل‌توجهی ارتقا دهد.
اختلالات روانی و عاطفی: مشکلاتی همچون افسردگی، اضطراب، اختلال توجه و پرخاشگری می‌توانند در سنین حساس ۱۰ تا ۱۹ سالگی به شکلی جدی بر عملکرد و رشد فرد تأثیرگذار باشند. ارائه حمایت‌های روانشناختی مناسب در این دوره حیاتی است.
مشکلات تغذیه‌ای: گرچه چاقی و سوء تغذیه به نظر دو وضعیت متضاد می‌آیند، اما هر دو در بین کودکان و نوجوانان مشاهده می‌شوند. سوء تغذیه به‌ویژه در مناطق کم‌بهره و کشورهای در حال توسعه رایج است، در حالی که چاقی نیز ناشی از تغییرات سبک زندگی مدرن افزایش یافته است. هر دو وضعیت می‌توانند بر توان عملیاتی و رفتار این افراد اثر منفی بگذارند.
بروز بیماری‌های جسمی: عدم رعایت نکات بهداشتی، آگاهی ناکافی و عدم دسترسی به مراقبت‌های پزشکی مناسب، آنها را در معرض بیماری‌هایی مانند آسم، دیابت و عفونت‌های گوارشی قرار می‌دهد. مصرف مواد مضر نیز احتمال بروز این بیماری‌ها را افزایش می‌دهد.
برای بهبود وضعیت سلامت کودکان و نوجوانان، می‌توان اقدامات زیر را مد نظر قرار داد:
ترویج فعالیت‌های ورزشی: ورزش منظم نقش مهمی در تقویت سیستم ایمنی، بهبود عملکرد جسمی و ارتقای روحیه دارد.
رژیم غذایی سالم و متعادل: تغذیه مناسب با ارائه مواد مغذی لازم می‌تواند از بروز چاقی و سوء تغذیه جلوگیری کند.
دسترسی به خدمات روانشناسی: مشاوره و حمایت روانشناختی می‌تواند به کاهش مشکلات عاطفی و روانی کمک شایانی نماید.
تقویت ارتباطات خانوادگی و اجتماعی: ایجاد فضایی گرم و صمیمی در خانواده و میان دوستان به تقویت سلامت روانی و ایجاد حس امنیت منجر می‌شود.
پیشگیری از مصرف مواد مضر: آموزش و آگاهی‌رسانی درباره مضرات دخانیات، الکل و مواد مخدر از ورود این عادات به زندگی جلوگیری می‌کند.
بهبود کیفیت خواب: خواب کافی و با کیفیت، تأثیر بسزایی در بهبود خلق و خو و کارایی روزانه دارد.
ارتقای محیط‌های آموزشی: بهبود کیفیت مدارس و ایجاد فضایی سالم و حمایتی، می‌تواند تأثیر مستقیم بر رشد و توسعه فردی کودکان و نوجوانان داشته باشد.
با توجه به اهمیت و حساسیت این دوره‌های رشد، اجرای استراتژی‌های فوق می‌تواند زمینه‌ساز ایجاد نسلی سالم، آگاه و موفق شود که در آینده نقش موثری در پیشرفت جامعه ایفا کند.
یک فوق تخصص روانشناسی بالینی گفت: افراد انواع اضطراب‌ها را در سنین نوجوانی تجربه می‌کنند و این دوران اگر به خوبی به اتمام نرسد، اضطراب اجتماعی در همین سنین گریبان آنها را می‌گیرد.
بیشتر بخوانید »
یک حقوقدان با هشدار نسبت به فوت سالانه تعداد زیادی از شهروندان بر اثر آلودگی هوا بر اهمیت اصلاح قوانین و برخورد قاطع با مسببان آلودگی هوا تاکید کرد.
بیشتر بخوانید »
پزشکی که با پیک موتوری خودش را به بیمارستان رسانده بود تا کودک ۵ ساله‌ای را که در جنگ ۱۲ روزه رژیم غاصب و جنایتکار صهیونیستی دچار سوختگی ۵۰ درصدی شده بود، نجات دهد.
بیشتر بخوانید »
بجنورد- استان خراسان شمالی استعدادهای بسیاری در عرصه ادبیات دارد اما به دلیل عدم حمایت و برخی ضعف‌ها همچنان در عرصه ادبیات کودک و نوجوان نوپا است.
بیشتر بخوانید »
یک روانشناس بالینی گفت: طی بحران ۱۲ روزه اخیر، مردم بیشتر از هر چیز با اضطراب و نگرانی از آینده دست و پنجه نرم می‌کردند و مردم در شوک و سردرگمی بودند.
بیشتر بخوانید »
بیله سوار - مسئول دفتر نمایندگی ولی فقیه در سپاه ناحیه بیله سوار گفت: نوجوانان در ترویج ارزش‌های اسلامی و معنوی در ایام محرم جایگاهی برجسته و ارزشمند دارند.
بیشتر بخوانید »
ارومیه - حضور پرشور کودکان و نوجوانان در مراسم عزاداری تاسوعای حسینی نمادی از تمرین آزادگی و وفا است.
بیشتر بخوانید »
ورامین- در مراسمی باشکوه و آکنده از معنویت، خادمیاران رضوی با حضور در هیئت حیدریون نوجوانان در ورامین، فضای مراسم عزاداری را به عطر بارگاه رضوی معطر کردند.
بیشتر بخوانید »
اراک- در میانه تهدیدات مختلف از سوی دشمنان، ملت ایران با اتحاد و اراده‌ای راسخ، با هدایت های رهبری،در صحنه هستند تا نشان دهند هرگونه تلاش برای ترور و فشار توسط استکبار بی‌نتیجه خواهد ماند.
بیشتر بخوانید »
یک متخصص زنان و زایمان در پی حملات اخیر و افزایش نگرانی‌های عمومی، به اثرات مستقیم و غیرمستقیم جنگ بر گروه‌های آسیب‌پذیر، به‌ویژه زنان باردار، مادران شیرده، کودکان و سالمندان هشدار داد.
بیشتر بخوانید »
میهن سلامت مجله پزشکی و سلامت میهن سلامت