یکشنبه , خرداد 4 1404

سلامت روان

سلامت روان در تمامی مراحل زندگی، از کودکی و نوجوانی تا بزرگسالی، نقشی اساسی ایفا می‌کند. بروز مشکلات روانی و عاطفی می‌تواند سلامت ذهنی افراد را تحت تأثیر قرار داده و بر نحوه تفکر، رفتار و احساسات آنها اثرات نامطلوبی بگذارد. این مشکلات اغلب پیامدهای جدی به دنبال دارند و ممکن است به بروز اختلالات روانی و عصبی منجر شوند. عوامل بیولوژیکی، تجربیات فردی و پیشینه خانوادگی از جمله مهم‌ترین عوامل تأثیرگذار بر سلامت روان به شمار می‌روند. برخورداری از سلامت روان حق طبیعی تمامی انسان‌ها، از کودکان و نوجوانان تا زنان و مردان، محسوب می‌شود. روز جهانی سلامت روان که در 10 اکتبر برگزار می‌شود، به اهمیت این موضوع اختصاص دارد.

سلامت روان

سلامت روان چیست؟

سلامت روان یا Mental Health به معنای داشتن رفاه عاطفی، روانی و اجتماعی است. این مفهوم بر نحوه تفکر، احساس و رفتار ما اثر می‌گذارد و در مدیریت استرس، برقراری روابط سالم و تصمیم‌گیری‌های مناسب نقش دارد. به گفته زیگموند فروید، سلامت روان به معنای توانایی سازگاری فرد با خود، خواسته‌ها و فشارهای اجتماعی است. برای انجام وظایف روزانه و حفظ کیفیت زندگی، افراد به سلامت روان نیاز دارند. به‌ویژه در حرفه‌هایی مانند پزشکی، پرستاری و نیروی انتظامی، برخورداری از سلامت روان اهمیت بیشتری پیدا می‌کند. ارزیابی وضعیت روانی افراد نیز از طریق کارنامه سلامت روان امکان‌پذیر است.

چگونه می‌توان سلامت روان را حفظ کرد؟

برای حفظ و تقویت سلامت روان، اقداماتی مؤثر وجود دارد که به بهبود روحیه و ایجاد احساس رضایت کمک می‌کنند. برخی از این اقدامات عبارتند از:

خواب کافی

خواب مناسب برای سلامت روان ضروری است و تمامی بافت‌های بدن را تحت تأثیر قرار می‌دهد. خواب بر ترشح هورمون‌ها، کاهش استرس، عملکرد سیستم ایمنی، اشتها، فشار خون و سلامت قلب و عروق اثر می‌گذارد. تحقیقات نشان داده‌اند که کمبود خواب می‌تواند خطر ابتلا به بیماری‌هایی نظیر چاقی، مشکلات قلبی و عفونت‌ها را افزایش دهد. بنابراین، داشتن خواب کافی به کاهش مشکلات روحی و بهبود سلامت روان کمک می‌کند.

تغذیه مناسب

تغذیه نامناسب و کمبود ویتامین‌ها و مواد معدنی می‌تواند به مشکلاتی نظیر افسردگی، کاهش حافظه، خستگی و تحریک‌پذیری منجر شود. رژیم غذایی ناسالم تأثیرات منفی بر روان انسان دارد. در مقابل، مصرف مواد غذایی سالم و متعادل می‌تواند به بهبود سلامت جسم و روان کمک کند و انرژی مثبت بیشتری ایجاد نماید.

مدیریت استرس

استرس و اضطراب تأثیرات مخربی بر سلامت روان دارند و می‌توانند زمینه‌ساز بسیاری از بیماری‌های روحی شوند. فروید اضطراب را هسته اصلی ناهنجاری‌های روانی می‌دانست. از این رو، کاهش و مدیریت استرس می‌تواند از بروز مشکلات روانی جلوگیری کرده و به بهبود کیفیت زندگی کمک کند.

فعالیت بدنی

ورزش یکی از مؤثرترین راه‌ها برای کاهش استرس، اضطراب و افسردگی است. فعالیت‌های ورزشی نه‌تنها قدرت بدنی را افزایش می‌دهند، بلکه احساس آرامش و نشاط را نیز به همراه دارند. ورزش به تنظیم هورمون‌ها کمک کرده و اضطراب را به میزان قابل توجهی کاهش می‌دهد.

پیامدهای نادیده گرفتن سلامت روان

بی‌توجهی به سلامت روان می‌تواند به مشکلات جدی از جمله افسردگی، اختلالات اضطرابی، اختلال دوقطبی، روان‌پریشی، خودآزاری و حتی خودکشی منجر شود. این مشکلات نه‌تنها زندگی فردی را مختل می‌کنند، بلکه تأثیرات گسترده‌ای بر روابط اجتماعی و حرفه‌ای فرد می‌گذارند. به همین دلیل، انجام اقدامات پیشگیرانه و پیگیری سلامت روان اهمیت ویژه‌ای دارد. انجام تست‌های روانی می‌تواند به شناسایی و مدیریت بهتر وضعیت روانی افراد کمک کند.

اکثر مردم جهان درمان مناسب برای بیماری روانی دریافت نمی‌کنند

اکثر مردم جهان درمان مناسب برای بیماری روانی دریافت نمی‌کنند

یک گزارش جدید نشان می‌دهد حدود ۹۳ درصد از افرادی که در جهان با مشکلات سلامت روان یا سوء‌مصرف مواد مواجه هستند، مراقبت کافی دریافت نمی‌کنند.

بیشتر بخوانید »

سرزندگی تحصیلی چیست و چگونه میتوان آن را پرورش داد؟

سرزندگی تحصیلی چیست و چگونه میتوان آن را پرورش داد؟

با فراهم کردن زمینه‌هایی که دانش‌آموزان احساس ارزشمندی، استقلال و ارتباط با محیط آموزشی داشته باشند، می‌توان سرزندگی تحصیلی را در آنان تقویت کرد

بیشتر بخوانید »

اهمیت یک روز تنبلی در هفته برای سلامت روان و جسم

اهمیت یک روز تنبلی در هفته برای سلامت روان و جسم

استراحت ذهنی و جسمی در این روز، به شما کمک می‌کند تا انرژی ازدست‌رفته را بازیابی کنید. پس از یک روز تنبلی، با تمرکز بیشتر و انگیزه بالاتر به کار‌های روزمره برمی‌گردید.

بیشتر بخوانید »

مراقب افکار منفی برانگیزاننده خشم باشیم

مراقب افکار منفی برانگیزاننده خشم باشیم

یک روانشناس بالینی با برشمردن عوامل بروز خشم گفت: مراقب افکار منفی برانگیزاننده خشم باشیم، همانطور که جسم را آرام می‌کنیم باید ذهن و افکار را هم آرام کنیم.

بیشتر بخوانید »

آیا تاب‌آوری ایرانیان بهانه‌ای برای انکار بحران سلامت روان شده است؟

آیا تاب‌آوری ایرانیان بهانه‌ای برای انکار بحران سلامت روان شده است؟

مطالعه‌ چاپ شده در مجله «لنست گلوبال» نشان داده تحریم‌ها باعث افزایش بار و سختی بیماری‌های روانی در مردم ایران نشده است.

بیشتر بخوانید »

والدین چطور می‌توانند  مانع ایجاد تنش‌ بین خود و نوجوانشان شوند؟

والدین چطور می‌توانند  مانع ایجاد تنش‌ بین خود و نوجوانشان شوند؟

دوران نوجوانی از دوران‌های پر چالش در زندگی هر فرد شناخته می‌شود؛ تغییرات هورمونی و جسمی و روحی نوجوان باعث تغییرات رفتاری و روانی و تحول در زندگی وی می‌شود این در حالیست که در این مرحله حساس، والدین مسئولیت بسیاری را بر عهده دارند تا نوجوانشان این دوران را با موفقیت پشت سر بگذارد.

بیشتر بخوانید »

بسیاری از روانشناسان مدرک تحصیلی پیوسته‌ای ندارند

بسیاری از روانشناسان مدرک تحصیلی پیوسته‌ای ندارند

عضو کمیسیون بهداشت، درمان و آموزش پزشکی مجلس تأکید کرد که بسیاری از روانشناسان مدرک تحصیلی پیوسته‌ای ندارند و منجر به عدم اقبال مراجع به آنها می‌شود.

بیشتر بخوانید »

مراقب رفتارهای خود باشید؛ کودکان از شما می‌آموزند

مراقب رفتارهای خود باشید؛ کودکان از شما می‌آموزند

والدین آموزش و راهنمایی‌هایی به فرزندان خود ارائه می‌دهند و تلاش زیادی جهت ارائه الگوهای درست به آن‌ها دارند. آن‌ها به فرزندانشان می‌گویند مهربان باشند، سالم غذا بخورند و مسئولیت پذیر باشند. اما اگر فرزندان فقط به سخنان شما گوش ندهند، بلکه مراقب تک تک حرکات شما باشند، چه اتفاقی می‌افتد؟

بیشتر بخوانید »