حق سلامت یکی از حقوق بنیادین بشر به‌شمار می‌رود که امکان دسترسی هر فرد به خدمات درمانی، مراقبت‌های پزشکی، تغذیه‌ی سالم و محیطی امن را فراهم می‌آورد تا سطح بالایی از سلامت جسمی و روانی به دست آید و از زندگی‌ای مطمئن بهره‌مند شود. در واقع، تمامی اعضای جامعه به‌عنوان دارنده‌های حقوق ذاتی، شایسته‌ی بهره‌مندی از این حق هستند، اگرچه عوامل متعددی ممکن است اجرای آن را به چالش بکشند. فراهم‌سازی امکانات بهداشتی و درمانی مناسب، زمینه‌ساز حفظ تندرستی و توانایی انجام فعالیت‌های روزمره افراد محسوب می‌شود.
تعریف حق سلامتحق سلامت (Health Rights) مجموعه‌ای از تعهدات قانونی و اصول است که بر ارتقای سطح سلامت انسان تأکید می‌کند. این حق تضمین می‌کند که هر فرد به خدمات بهداشتی و درمانی دسترسی پیدا کند و استانداردهای لازم برای مراقبت‌های پزشکی در سراسر جامعه رعایت شود. خدماتی نظیر دسترسی به دارو ها، مراقبت‌های پزشکی، واکسیناسیون و آموزش‌های بهداشتی از جمله اجزای این حق به‌شمار می‌آیند. اسناد بین‌المللی حقوق بشر، از جمله اعلامیه جهانی حقوق بشر و میثاق بین‌المللی حقوق اقتصادی و اجتماعی، همواره بر ضرورت تأمین این حق تأکید داشته‌اند. علاوه بر این، سازمان‌های بین‌المللی مانند سازمان جهانی بهداشت نیز از حق دسترسی به بالاترین استانداردهای بهداشتی حمایت می‌کنند.
به‌رغم چالش‌ها، مبنای قانونی حق سلامت هم در سطح بین‌المللی و هم در چارچوب قوانین داخلی کشور به‌وضوح مشهود است. در اسنادی همچون اعلامیه جهانی حقوق بشر، میثاق اقتصادی و اجتماعی و کنوانسیون‌های مرتبط با حقوق کودک، افراد دارای معلولیت، رفع تبعیض نژادی و رفع تبعیض علیه زنان، اهمیت دسترسی همگانی به خدمات بهداشتی و درمانی به رسمیت شناخته شده است. همچنین منشورهای منطقه‌ای مانند منشور آفریقایی حقوق بشر و مردم و منشور اجتماعی اروپا به این حق اشاره دارند. در سطح داخلی، مواردی مانند اصل 29 قانون اساسی که بر خدمات بهداشتی و درمانی تأکید دارد و بند 12 اصل 3 قانون اساسی که بر رفع محرومیت‌های مرتبط با بهداشت و بیمه تأکید می‌کند، مبانی محکمی برای تحقق حق سلامت فراهم آورده‌اند. به عبارت دیگر، دولت متعهد است زیرساخت‌های لازم جهت ارائه خدمات بهداشتی با کیفیت به تمامی شهروندان خود را فراهم کند.
حق سلامت از جنبه‌های مختلفی تأثیرگذار است که برخی از آن‌ها به شرح زیر می‌باشند:
دسترسی همگانی به خدمات بهداشتی: این حق تضمین می‌کند که هر فرد بدون استثنا به مراقبت‌های پزشکی، دارویی و واکسیناسیون دسترسی داشته باشد. فراهم شدن این امکان منجر به بهبود وضعیت سلامت عمومی و ارتقای کیفیت زندگی می‌شود.
کاهش تبعیض و نابرابری‌ها: با اجرای این حق، نابرابری‌های موجود در دسترسی به خدمات بهداشتی کاهش یافته و از بروز تبعیض در میان گروه‌های مختلف جامعه جلوگیری می‌شود. این امر به‌ویژه در تأمین سلامت زنان، کودکان و سایر اقشار آسیب‌پذیر اهمیت ویژه‌ای دارد.
توسعه اقتصادی: بیماری‌ها و اپیدمی‌ها علاوه بر اثرات منفی بر سلامت افراد، بار مالی سنگینی بر خانواده‌ها و جامعه وارد می‌کنند. دسترسی به خدمات پزشکی مناسب می‌تواند از شیوع بیماری‌ها جلوگیری کند و در نتیجه به بهبود شرایط اقتصادی جامعه کمک نماید.
پیشگیری از بیماری‌ها: ارائه به موقع و گسترده خدمات بهداشتی، عامل مهمی در کاهش مرگ و میر ناشی از بیماری‌هاست. این امر از طریق ایجاد فرصت‌های لازم جهت تشخیص و درمان زودهنگام، موجب کاهش قابل‌توجه خطرات بهداشتی می‌شود.
در مجموع، تحقق حق سلامت به عنوان یکی از ارکان اساسی توسعه انسانی، نه تنها به بهبود سطح سلامت جسمی و روانی افراد منجر می‌شود بلکه به ایجاد جامعه‌ای عادلانه و پویا کمک شایانی خواهد کرد.
در این مقاله از بیتوته به بررسی این موضوع می‌پردازیم که ازدواج مجدد زن، مانع دریافت مهریه از همسر قبلی نمی‌شود و زن حتی پس از ازدواج دوباره می‌تواند مهریه خود را از همسر قبلی مطالبه کند. طبق قانون، ازدواج مجدد زن به هیچ عنوان حقوق مالی او از همسر سابق را تحت تأثیر قرار نمی‌دهد و پرداخت مهریه همچنان برعهده همسر قبلی است.
بیشتر بخوانید »
میهن سلامت مجله پزشکی و سلامت میهن سلامت