میهن سلامت مجله پزشکی و سلامت میهن سلامت
نوشته های مشابه
• هفته گذشته درباره آزمون دستیاری 52، بیانیه‌ای توسط وزارت بهداشت صادر و توضیحاتی داده شد؛ همچنین برخی مسئولان نیز در مصاحبه‌هایی، به نگرانی‌ها و شایعاتی که درباره این آزمون مطرح شده بود، پاسخ دادند؛ با وجود این، روندبرگزاری آزمون دستیاری، هم در آزمون امسال و هم در آزمون سال‌های آینده را تا چه حد می‌توان اطمینان‌بخش دانست؟ بر اساس چه ملاک و معیارهایی؟ به‌ویژه که به نظر می‌رسد نگرانی‌های مطرح شده عمدتاً درباره روند قرنطینه در طراحی سوال‌های آزمون بوده است.
* درباره برگزاری آزمون دستیاری، همیشه حساسیت‌های خاصی وجود داشته است و بر همین اساس هم نظارت بر روند برگزاری آزمون با جدیت و حساسیت ویژهای دنبال می‌شود لذا برای برگزاری سالم و مطمئن آزمون دستیاری از سال‌های گذشته فرآیندها و تدابیر ویژهای طراحی شده‌است؛ امسال هم روند طراحی سوالات آزمون دستیاری 52، مشابه روند سال‌های گذشته و طبق فرآیند مرسوم در سازمان سنجش آموزش پزشکی کشور برگزار شد؛ یعنی آماده‌سازی دفترچه‌های سوالات آزمون کاملاً در یک شرایط قرنطینه صورت گرفت به‌نحوی که از زمان شروع آماده‌سازی دفترچه سوالات آزمون، عوامل اجرایی آزمون به مدت 21 روز در قرنطینه کامل نگهداشته شدند و فقط بعد از پایان جلسه آزمون، از قرنطینه خارج شدند.
• و این روند تحت نظارت چه بخشی انجام می‌شود؟
* مثل همیشه، همه این مراحل تحت کنترل و نظارت مرکز حراست وزارت بهداشت انجام شده و نظارت ۲۴ ساعته از طریق مراقبان و دوربین‌های نظارتی صورت گرفته است. سوالات آزمون هم به‌صورت مهر و موم شده و تحت تدابیر کامل حفاظتی به مراکز برگزاری آزمون منتقل و با حضور نمایندگان مرکز سنجش، حراست و مسئولان حوزه امتحانی، توزیع و پس از برگزاری آزمون، سوالات به همراه پاسخنامه‌ها توسط نماینده مرکز سنجش و حراست به مرکز سنجش وزارت بهداشت منتقل شده و روند تصحیح سوالات به‌صورت ماشینی انجام شده‌است.
• جدای از موضوع قرنطینه و شیوه طراحی سوالات و برگزاری آزمون، چه متغیرهای دیگری برای اطمینان‌بخشی از صحت آزمون وجود دارد و در نظر گرفته شده است؟
* برای اطمینان از صحت و امنیت آزمون و پیشگیری از وقوع هرگونه احتمال تقلب در مرکز حراست وزارت بهداشت و سازمان سنجش آموزش پزشکی کشور، تدابیری اندیشیده شده است؛ برای این کار، پس از تصحیح پاسخنامه‌ها، سوابق تحصیلی از قبیل نمره آزمون پیش کارورزی(که آزمونی ملی و استاندارد است و با یک نوع سوال برای همه دانشجویان سال پنجم پزشکی سراسری کشور برگزار می‌شود)، بررسی می‌شود؛ همچنین معدل کل داوطلب در طول تحصیل در دوره پزشکی و نمره داوطلب چنانچه در آزمون پذیرش دستیاری سال‌های گذشته شرکت کرده باشد، بررسی می‌شود. در آزمون 52 هم بلافاصله پس از تصحیح پاسخنامه‌ها این روند طی شد و هیچ‌گونه شواهد غیرمتعارفی در عملکرد افرادی که دارای نمرات بالا در آزمون بودند، ملاحظه نشد. اصولاً هم هرگونه تقلب در این‌گونه آزمون‌ها چه به‌صورت فردی و چه به‌صورت گروهی و سیستماتیک باشد به لحاظ آماری قابل استخراج و کشف است؛ بنابراین در آزمون 52 هم بلافاصله پس از آزمون، اقدامات لازم برای اطمینان از صحت و امنیت آزمون در سیستم صورت گرفته است.
• با این حال ادعاها یا شایعاتی مطرح شده بود مبنی بر غیرطبیعی بودن یا زیاد بودن نمرات بالای 500 یا مثلاً اینکه وضعیت نمرات در این آزمون متفاوت با آزمون‌های دوره‌های قبلی بوده است.
* درباره این موضوع، بررسی‌ها در خصوص عملکرد شرکت‌کنندگان در آزمون پذیرش دستیاری ۴ دوره اخیر (دوره‌های ۴۹ تا ۵۲) شامل مقایسه نمره آزمون داوطلبان، نمره آزمون پیش‌کارورزی و میانگین معدل تحصیلی داوطلبان که نمره بالاتر از 450 داشته‌اند، نه‌تنها وضعیت غیرمتعارفی را نشان نمی‌داد بلکه در مواردی نمرات، بالاتر از نمرات آزمون دوره اخیر (دوره 52) بود؛ از جمله اینکه بالاترین نمره در این دوره ۵۶۴ است، در دوره قبل (دوره 51) ،۵۴۲ در دوره قبل‌تر (دوره 50) ۵۶۴ و در دوره 49 نمره ۵۶۹ (بالاتر از نمره این دوره) بوده‌است. از سوی دیگر، درصد افرادی هم که نمره بالاتر از 500 در این دوره را کسب کرده‌اند ۳.۳۷ درصد است، در حالی که در دوره ۴۹ این عدد ۳.۶۷ درصد و بالاتر از این دوره بوده‌است! همچنین بررسی مقایسه‌ای پراکندگی داوطلبانی که نمرات بالاتر از ۵۰۰ کسب کرده‌اند، نشان می‌دهد روندی مشابه روند سنوات گذشته وجود داشته و شانس قبولی فارغ‌التحصیلان دانشگاه‌های مختلف در آزمون امسال نیز مشابه سال‌های پیش بوده است. ضمن اینکه آنچه در قبولی افراد تعیین‌کننده است، رتبه فرد است و نمره دخالتی در این موضوع ندارد و مواردی از قبیل اینکه ذکر می شود نمرات بالای 500 در این آزمون بیشتر از دوره قبل بوده است؛ تاثیری در نتایج کلی نخواهد داشت؛ باید توجه داشت که بالا و پایین شدن پراکندگی نمرات به‌طور طبیعی در هر آزمونی وجود داشته است و نمی‌تواند دلیلی برای وجود اشکال در آزمون و یا وجود شائبه تقلب در آزمون‌ها باشد.
• با این اوصاف و با وجود توضیحاتی که قبلاَ نیز داده شده است، به نظر شما دلیل نگرانی برخی از داوطلبان چیست و آیا واقعاً دلیلی برای این نگرانی‌ها وجود دارد؟
* در مجموع آنچه موجب نگرانی داوطلبان شده است؛ درج برخی شایعات بی‌پایه و غیرمستند در فضای مجازی بود؛ امسال این نگرانی از زمانی آغاز شد که پس از گذشت بیش از سه هفته از برگزاری آزمون، یکی دو کانال مشخص در شبکه‌های اجتماعی، مطالبی را منتشر کردند مثل «احتمال لغو آزمون دستیاری» یا شایعه «احتمال وجود تقلب در آزمون دستیاری و اخراج چند نفر در این باره» ! به هر حال، داوطلبان وقت و انرژی زیادی را برای شرکت در این آزمون صرف می‌کنند و زندگی آن‌ها تحت تاثیر این آزمون است و باید نگرانی‌های آن‌ها را برطرف کرد. متاسفانه چنین شایعات بی‌اساسی، نگرانی‌ها و شبهاتی در ذهن برخی از عزیزان شرکت‌کننده در آزمون ایجاد کرد البته از سوی وزارت بهداشت، اقدامات لازم برای پیگیری قانونی درباره کانال‌هایی که با درج اخبار کذب، موجب تشویش اذهان عمومی و ایجاد جو بدبینی شدند، صورت گرفته است. معاونت آموزشی وزارتخانه هم در این مدت تلاش کرد با ارائه گزارش‌های لازم، شفاف‌سازی کرده و شبهات را رفع کند؛ در عین حال مدارک و اطلاعات لازم را در این باره به مراجع ذیربط قانونی مثل سازمان بازرسی کل کشور ارائه کرده ایم.
• جمع‌بندی نهایی شما از آزمون 52 چیست؟
* در جمع بندی به‌صورت خلاصه می‌توان گفت که سطح دشواری آزمون دوره ۵۲ مشابه دوره ۴۹ و ساده‌تر از دوره ۵۱ بوده و توزیع گسترده نسبی نمرات بالا بیانگر عملکرد قابل قبول داوطلبان است. همچنین شاخص‌های علمی مانند معدل و نمره پیش‌کارورزی داوطلبان با نمره بالا، در سطح مناسبی باقی مانده یا ارتقا یافته است. بررسی تطبیقی نمرات اخذ شده در آزمون دستیاری سال جاری(دوره 52) با نمرات آزمون پیش‌کارورزی و معدل دوره تحصیلی داوطلب هم نشان می‌دهد که افراد با سابقه تحصیلی بهتر، نمرات بالاتری را نیز در این آزمون کسب کرده‌اند. این روند مشابه سه دوره قبل آزمون دستیاری بوده است. در واقع، برخی تحلیل‌های غیرکارشناسی درباره افت استاندارد آزمون دوره ۵۲، با بررسی‌های میدانی و داده‌های دقیق آماری مطابقت ندارد. باید یادآور شد و تاکید کرد که معیار اصلی در فرایند پذیرش، «رتبه داوطلب» است نه نمره خام؛ آزمون آسان یا سخت، به‌صورت نسبی همه را تحت تأثیر قرار می‌دهد و رتبه، جایگاه واقعی هر فرد را مشخص می‌کند. بنابراین افزایش نمرات در آزمون دوره ۵۲ لزوماً به معنای افزایش شانس قبولی نیست، بلکه باید در چارچوب رقابت نسبی تحلیل شود. لذا با توجه به نمرات بالاتر در این آزمون نسبت به دوره قبل، لازم است داوطلبان در انتخاب رشته محل به رتبه افراد قبول شده در آزمون‌های سنوات قبل در همان رشته محل توجه کنند و ملاک‌شان نمره افراد نباشد. تمام مراحل اجرایی آزمون، تحت نظارت و طبق پروتکل‌های حفاظت آزمون، مرکز حراست وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی انجام شده است. با توجه به چنین شرایطی و توضیحاتی که ارائه شد و بررسی‌های سیستم‌های نظارتی از مراحل طراحی، استخراج، تکثیر و اجرای آزمون، جای هیچ گونه شک و شبهه در صحت آزمون مذکور و جایی برای نگرانی داوطلبان وجود ندارد.
• به عنوان سوال آخر در آزمون 52، تعداد شرکت‌کنندگان افزایشی هم داشت؟ چه قدر؟
* بله؛ تعداد شرکت‌کنندگان آزمون دوره 52 نسبت به دوره‌های گذشته افزایش قابل توجهی(15 تا 17 درصد) داشت؛ به‌طور مشخص در این دوره از آزمون تعداد 14708 داوطلب ثبت نام کرده بودند؛ 7454 نفر خانم (51 درصد) و 7254 نفر آقا (49 درصد)، که از این تعداد، در نهایت، تعداد شرکت‌کنندگان در روز آزمون 12257 نفر (83 درصد) بود و 2451 نفر (17 درصد) هم غایب بودند.
