میهن سلامت مجله پزشکی و سلامت میهن سلامت
نوشته های مشابه
قلب آینه‌ای؛ داستان دکستروکاردیا و نقایص همراه آن
-
مجموعه: بیماری ها و راه درمان
دکستروکاردیا یک نقص مادرزادی نادر قلب است
دکستروکاردیا و اسرار آناتومی معکوس بدن
دکستروکاردیا یک نقص مادرزادی نادر قلب است که در آن قلب شما به جای سمت چپ، در سمت راست قفسه سینه قرار دارد. این تغییر در آناتومی بدن علائمی ایجاد نمی‌کند و خطرناک نیست. اما ممکن است همراه با سایر نقایص قلبی یا اختلالات ژنتیکی مانند سیتوس اینورسوس یا سندرم هتروتاکسی رخ دهد که نیاز به درمان دارند.
دکستروکاردیا اغلب در سونوگرافی بارداری تشخیص داده می‌شود
دکستروکاردیا چیست؟
دکستروکاردیا به این معناست که قلب شما در سمت راست قفسه سینه قرار دارد و به سمت راست اشاره می‌کند. در حالت عادی، قلب در سمت چپ قفسه سینه قرار دارد و به سمت چپ اشاره می‌کند. دکستروکاردیا تصویری آینه‌ای از قلب طبیعی است. این یک نقص مادرزادی است، به این معنی که شما با آن متولد می‌شوید.
به خودی خود، دکستروکاردیا جدی نیست، علائم یا عوارضی ایجاد نمی‌کند و نیازی به درمان ندارد. اما بسیاری از افراد مبتلا به دکستروکاردیا ممکن است با شرایط دیگری نیز متولد شوند که نیاز به مراقبت پزشکی دارند.
دکستروکاردیا نادر است و در حدود 1 از هر 12,000 بارداری رخ می‌دهد.
انواع دکستروکاردیا
دکستروکاردیا می‌تواند به تنهایی یا همراه با تغییرات دیگر در آناتومی بدن رخ دهد. انواع آن عبارتند از:
• دکستروکاردیای ایزوله: قلب شما از چپ به راست جابه‌جا شده است، اما سایر اندام‌های بدن در موقعیت طبیعی خود هستند. هیچ نقص قلبی دیگری وجود ندارد و قلب به طور طبیعی کار می‌کند. این نوع هیچ علائمی ندارد.
• دکستروکاردیا با سیتوس اینورسوس: قلب شما آینه‌ای است و سایر اندام‌های قفسه سینه و شکم نیز جابه‌جا شده‌اند. سیتوس اینورسوس ممکن است بخشی از یک اختلال ژنتیکی به نام دیسکینزی اولیه مژگانی باشد که علائم مختلفی از بدو تولد ایجاد می‌کند.
• دکستروکاردیا با سایر نقایص مادرزادی قلب: بسیاری از افراد مبتلا به دکستروکاردیا نقایص قلبی دیگری دارند که بر عملکرد قلب تأثیر می‌گذارد و نیاز به درمان دارد.
• دکستروکاردیا با سندرم هتروتاکسی: قلب شما آینه‌ای است و سایر اندام‌ها در موقعیت‌های غیرعادی قرار دارند. هتروتاکسی می‌تواند مشکلات جدی در عملکرد اندام‌ها ایجاد کند.
افراد با دکستروکاردیا می‌توانند زندگی طبیعی داشته باشند
علائم دکستروکاردیا
دکستروکاردیای ایزوله هیچ علائمی ندارد. ممکن است تا زمانی که به دلیلی دیگر آزمایش تصویربرداری انجام ندهید، متوجه نشوید که قلب شما در سمت راست است.
اما دکستروکاردیا می‌تواند همراه با سایر نقایص قلبی یا اختلالات ژنتیکی باشد. این شرایط ممکن است علائم زیر را ایجاد کنند، که اغلب در اوایل زندگی ظاهر می‌شوند:
• خستگی شدید
• عفونت‌های مکرر ریه یا سینوس
• خستگی یا تنگی نفس هنگام فعالیت بدنی
• ضربان قلب نامنظم
• پوست آبی‌رنگ
• پوست رنگ‌پریده
• پوست و چشمان زردرنگ
• مشکل در تنفس یا تنفس سریع
• مشکل در افزایش وزن و رشد
• سرفه مرطوب
اگر کودک شما هر یک از این مشکلات را دارد، پزشک آزمایش‌هایی برای یافتن علت انجام خواهد داد. اگرچه دکستروکاردیا این علائم را ایجاد نمی‌کند، ممکن است در نتایج آزمایش‌ها مشخص شود.
علل دکستروکاردیا
تغییرات ژنی که در اوایل بارداری رخ می‌دهند، باعث دکستروکاردیا می‌شوند. بیش از 60 ژن در تعیین موقعیت اندام‌های بدن نقش دارند. محققان هنوز در حال جستجو برای یافتن ژن خاصی هستند که باعث دکستروکاردیا می‌شود.
حدود 1 نفر از هر 4 نفر مبتلا به دکستروکاردیا، دیسکینزی اولیه مژگانی نیز دارند. تغییرات در بیش از 30 ژن مختلف، از جمله DNAI1 و DNAH5، می‌توانند این اختلال ژنتیکی را ایجاد کنند. برخی افراد ممکن است حامل باشند، یعنی ژن تغییر یافته را دارند اما علائمی ندارند.
ضربان قلب در سمت راست نشانه دکستروکاردیا است
چگونه پزشکان دکستروکاردیا را تشخیص می‌دهند؟
پزشکان گاهی اوقات دکستروکاردیا را در جنین در حال رشد تشخیص می‌دهند. آنها از سونوگرافی دوران بارداری برای بررسی رشد قلب و سایر اندام‌های جنین استفاده می‌کنند. این آزمایش ممکن است دکستروکاردیا یا تغییرات دیگر در آناتومی جنین را نشان دهد. همچنین ممکن است از اکوکاردیوگرام جنینی برای بررسی دقیق‌تر قلب استفاده شود.
اگر آزمایش‌های دوران بارداری مشکلی را نشان ندهند، ممکن است تشخیص تا پس از تولد انجام نشود. برخی نوزادان بلافاصله پس از تولد علائم بیماری مادرزادی قلب را نشان می‌دهند که پزشکان را به انجام آزمایش‌هایی برای یافتن مشکل سوق می‌دهد. اما چون دکستروکاردیا به خودی خود علائمی ندارد، ممکن است کودکان بدون مشکلات قلبی یا ژنتیکی آشکار تا سال‌ها بعد تشخیص داده نشوند.
برای تشخیص دکستروکاردیا در نوزادان، کودکان و بزرگسالان، پزشکان از معاینه فیزیکی و آزمایش‌ها استفاده می‌کنند. در معاینه، پزشک با استفاده از گوشی پزشکی به قلب گوش می‌دهد. ضربان قلب قابل توجه در سمت راست قفسه سینه می‌تواند نشانه دکستروکاردیا باشد.
در صورت مشکوک شدن به دکستروکاردیا، آزمایش‌های زیر ممکن است انجام شود:
• رادیوگرافی قفسه سینه
• سی‌تی اسکن
• اکوکاردیوگرام (اکو)
• الکتروکاردیوگرام (ECG/EKG)
• آزمایش ژنتیکی
• ام‌آرآی قلب
دکستروکاردیای ایزوله ممکن است به طور اتفاقی در این آزمایش‌ها، به‌ویژه در نوار قلب (EKG)، کشف شود. این یعنی پزشک در حال بررسی مشکل دیگری بوده، اما آزمایش دکستروکاردیا را نشان داده است.
نقایص قلبی مرتبط
افرادی که دکستروکاردیا دارند، اغلب همزمان با سایر انواع بیماری‌های مادرزادی قلب تشخیص داده می‌شوند، از جمله:
• ورودی مضاعف بطن چپ
• خروجی مضاعف بطن راست
• سوراخ در قلب (نقص سپتوم دهلیزی، بطنی یا دهلیزی-بطنی)
• آترزی ریوی
• تنگی ریوی
• تترالوژی فالو
• جابه‌جایی عروق بزرگ
• آترزی سه‌لتی
دکستروکاردیا می‌تواند با سیتوس اینورسوس همراه باشد
دکستروکاردیا چگونه درمان می‌شود؟
دکستروکاردیای ایزوله نیازی به درمان ندارد. اما مهم است که این تشخیص را با پزشکان خود در میان بگذارید. این تفاوت در آناتومی بدن شما می‌تواند برای انجام برخی آزمایش‌ها و روش‌ها مفید باشد.
اگر دکستروکاردیا همراه با سایر نقایص قلبی یا اختلالات ژنتیکی باشد، پزشک درمان را بر اساس نیازهای شما تنظیم خواهد کرد. درمان‌ها ممکن است شامل داروها، روش‌های پزشکی یا جراحی باشد.
درمان نقایص قلبی، به‌ویژه انواع شدید، اغلب در دوران کودکی انجام می‌شود. این می‌تواند برای والدین استرس‌زا باشد. تیم مراقبت کودک شما حمایت و راهنمایی ارائه خواهد داد، نیازهای کودک را توضیح خواهد داد و به شما کمک خواهد کرد تا نحوه مراقبت از کودک در خانه را یاد بگیرید.
چه زمانی باید با پزشک تماس بگیرم؟
اگر کودک شما دکستروکاردیا دارد، با پزشک درباره انتظارات صحبت کنید. ممکن است لازم باشد به علائم مرتبط با نقایص قلبی یا سندرم‌ها توجه کنید.
اگر خودتان دکستروکاردیا دارید، با پزشک درباره تأثیر سایر شرایط بر بدن خود صحبت کنید. پزشک به شما خواهد گفت که به کدام علائم توجه کنید و چگونه آنها را مدیریت کنید.
یک فرد با دکستروکاردیا چقدر می‌تواند زندگی کند؟
فرد مبتلا به دکستروکاردیا می‌تواند مدت طولانی زندگی کند، اما چشم‌انداز به تشخیص‌های دیگر بستگی دارد. نوزادانی که با دکستروکاردیای ایزوله (بدون نقص یا سندرم) متولد می‌شوند، امید به زندگی طبیعی دارند. اما نوزادانی که نقایص قلبی یا سندرم‌های ژنتیکی دارند، ممکن است برای مدیریت این شرایط به درمان یا جراحی نیاز داشته باشند. با پزشک خود درباره انتظارات و چشم‌انداز بلندمدت صحبت کنید.
برخی افراد با دکستروکاردیا نقایص قلبی دیگر دارند
سوالات متداول درباره دکستروکاردیا
1. آیا دکستروکاردیا قابل درمان است؟
دکستروکاردیای ایزوله نیازی به درمان ندارد. اما اگر با نقایص قلبی دیگر یا شرایط ژنتیکی مانند سیتوس اینورسوس یا هتروتاکسی همراه باشد، درمان بر اساس شرایط مرتبط شامل دارو، جراحی یا روش‌های پزشکی خواهد بود.
2. چگونه دکستروکاردیا تشخیص داده می‌شود؟
دکستروکاردیا ممکن است در سونوگرافی دوران بارداری یا پس از تولد از طریق معاینه فیزیکی، رادیوگرافی قفسه سینه، اکوکاردیوگرام، الکتروکاردیوگرام (EKG) یا ام‌آرآی قلب تشخیص داده شود. گاهی به طور اتفاقی در آزمایش‌های دیگر کشف می‌شود.
3. آیا دکستروکاردیا بر طول عمر تأثیر می‌گذارد؟
افراد با دکستروکاردیای ایزوله معمولاً امید به زندگی طبیعی دارند. اما اگر نقایص قلبی یا سندرم‌های ژنتیکی همراه وجود داشته باشد، طول عمر به شدت شرایط و درمان‌های دریافتی بستگی دارد.
4. آیا دکستروکاردیا ارثی است؟
دکستروکاردیا می‌تواند با تغییرات ژنتیکی مرتبط باشد، به‌ویژه در مواردی که با دیسکینزی اولیه مژگانی یا سندرم هتروتاکسی همراه است. برخی افراد ممکن است حامل ژن‌های مرتبط باشند بدون اینکه علائمی داشته باشند.
5. آیا افراد با دکستروکاردیا می‌توانند ورزش کنند؟
افرادی که دکستروکاردیای ایزوله دارند معمولاً می‌توانند بدون محدودیت ورزش کنند. اما اگر نقایص قلبی یا شرایط دیگر وجود داشته باشد، باید با پزشک مشورت کنند تا محدودیت‌های احتمالی مشخص شود.
6. آیا دکستروکاردیا در بزرگسالان قابل تشخیص است؟
بله، دکستروکاردیا ممکن است در بزرگسالان به طور اتفاقی طی آزمایش‌هایی مانند رادیوگرافی یا EKG کشف شود، به‌ویژه اگر علائمی نداشته باشند و در کودکی تشخیص داده نشده باشد.
7. آیا دکستروکاردیا بر انجام جراحی‌های غیرقلبی تأثیر می‌گذارد؟
بله، موقعیت غیرمعمول قلب ممکن است در جراحی‌ها یا روش‌های تشخیصی مانند قرار دادن کاتتر یا تفسیر تصاویر پزشکی تأثیر بگذارد. اطلاع دادن به پزشکان درباره این وضعیت ضروری است.
سخن آخر
دکستروکاردیا نادر است، اما دانش ما درباره آن در طول سال‌ها افزایش یافته است. این یکی از اولین تغییرات مادرزادی قلب بود که در قرن هفدهم توسط دانشمندان شناسایی شد! امروزه می‌دانیم که می‌تواند به تنهایی یا به عنوان بخشی از برخی اختلالات ژنتیکی رخ دهد. همچنین، بسیاری از نوزادان مبتلا به دکستروکاردیا دارای انواع دیگری از بیماری‌های مادرزادی قلب هستند. اگر شما یا کودکتان دکستروکاردیا دارید، از پزشک خود راهنمایی بخواهید. آنها توضیح خواهند داد که آیا مشکلات دیگری نیاز به درمان دارند یا خیر. همچنین، حتماً به همه پزشکان خود درباره آناتومی منحصر به فرد قلب خود اطلاع دهید، زیرا ممکن است هنگام مراقبت از شما به این اطلاعات نیاز داشته باشند.
گردآوری:بخش سلامت بیتوته
