میهن سلامت مجله پزشکی و سلامت میهن سلامت
خبرگزاری مهر، گروه استان‌ها- مرضیه جوانمردی فر: روز ۳۱ اردیبهشت، یادآور معجزه زندگی است؛ روزی که به نام «روز ملی اهدای عضو، اهدای زندگی» نام‌گذاری شده تا تلنگری باشد بر اهمیت حیاتی اهدای عضو و ترویج فرهنگ ایثار و نوع‌دوستی در جامعه.
اهدای عضو، پلی است میان مرگ و زندگی، میان ناامیدی و امید. این اقدام انسان‌دوستانه، فراتر از یک عمل پزشکی، نمادی از عشق، فداکاری و بخشندگی است. اهدای عضو، فرصتی خواهد بود برای زنده نگه داشتن یاد و خاطره عزیزانی که از میان ما رفته‌اند و در عین حال، نویدبخش زندگی دوباره برای بیماران نیازمند است.
این اقدام خیرخواهانه می‌تواند جان بیماران مبتلا به نارسایی‌های حاد و مزمن اعضا را نجات دهد. قلب، کبد، ریه، کلیه و پانکراس، اعضایی هستند که می‌توانند با اهدای خود، زندگی دوباره‌ای را به بیماران نیازمند هدیه دهند.
اهدای عضو، نمادی از ایثار و فداکاری
پیوند عضو، نه تنها جان بیماران را نجات می‌دهد، بلکه کیفیت زندگی آن‌ها را نیز به طور چشمگیری بهبود می‌بخشد. بیماران پس از پیوند، می‌توانند به زندگی عادی خود بازگردند، از کار و فعالیت‌های روزمره لذت ببرند و با امید به آینده‌ای روشن، گام بردارند. اهدای عضو، نمادی از ایثار و فداکاری در جامعه است. با ترویج این فرهنگ، می‌توانیم به افزایش آگاهی عمومی در مورد اهدای عضو، تشویق مردم به ثبت‌نام برای گرفتن کارت اهدای عضو و در نهایت، افزایش آمار این کار پسندیده و خیر در کشور کمک کنیم.
یکی از مهم‌ترین چالش‌های پیش روی اهدای عضو، کمبود اعضای پیوندی است. برای رفع این مشکل، لازم است فرهنگ اهدای عضو در جامعه ترویج پیدا کند، آموزش‌های لازم به مردم ارائه شود و تسهیلاتی برای ثبت‌نام و اهدای عضو فراهم گردد.
عمل پسندیده اهدای عضو نیازمند هماهنگی بین بیمارستان‌ها، مراکز پیوند و خانواده‌های اهداکننده است. ایجاد یک نظام هماهنگ و کارآمد، می‌تواند به افزایش سرعت و دقت در فرآیند اهدای عضو کمک کند، همچنین برای موفقیت در زمینه اهدای عضو، لازم است فرهنگ‌سازی گسترده‌ای در جامعه انجام شود. این امر مستلزم همکاری رسانه‌ها، نهادهای دولتی و سازمان‌های مردم‌نهاد است.
روز ملی اهدای عضو، فرصتی برای تجلیل از فداکاری اهداکنندگان عضو و قدردانی از تلاش‌های جامعه پزشکی در این زمینه است. با ترویج فرهنگ اهدای عضو و افزایش آگاهی عمومی، می‌توانیم به نجات جان بیماران نیازمند کمک کنیم و امید به زندگی را در دل آن‌ها زنده نگه داریم.
مادری که با مرگش نیز مادری کرد
به مناسبت روز «اهدای عضو، اهدای زندگی» به سراغ دختری رفتیم که از بخشندگی و جان‌آفرینی مادرش سخن‌های نگفته‌ای دارد.
آمنه بانشی در گفتگو با خبرنگار مهر گفت: پر کشیدن مادرم، دنیایمان را زیر و رو کرد. در اوج غم و اندوه، وقتی دکترها از اهدای اعضای مادرم صحبت کردند، فقط یک شوک بزرگ بود. چطور می‌توانستیم اجازه دهیم تکه‌ای از وجود مادرم، جسمش را جدا کند؟
وی ادامه داد: به همراه خواهر و برادرهایم، با غم و اشک فراوان به خانه رفتیم، اما کمی بعد، به حرف‌های پزشکان فکر کردیم. به اینکه مادرم همیشه عاشق کمک به دیگران بود. به اینکه همیشه می‌گفت حتی یک لبخند ساده هم می‌تواند دنیای کسی را روشن کند. و اهدای عضو، فرصتی برای یک لبخند بزرگ‌تر بود، برای روشن کردن زندگی‌هایی که شاید در تاریکی مطلق بودند.
بانشی افزود: تصمیم سختی بود، بسیار سخت. اما می‌دانستیم که مادرم همین را می‌خواهد. می‌دانستیم او دوست دارد بعد از مرگش هم در قلب و جسمِ کسانی که به او نیاز دارند، زندگی کند.
وی ادامه داد: حالا، هر بار که به یاد مادرم می‌افتم، فقط غمگین نیستم. حس غرور دارم. غرور از اینکه مادرم، حتی بعد از رفتنش هم، توانست زندگی ببخشد. قلبش هنوز می‌تپد، کلیه‌اش هنوز کار می‌کند، و کبدش… کبدش دارد به کسی کمک می‌کند تا دوباره طعم سلامتی را بچشد. این یادآوری‌ها آرامم می‌کند. اینکه می‌دانم مادرم هنوز در وجود دیگران زنده است.
بانشی تصریح کرد: بهترین یادگاری که از مادرم برایم باقی مانده، یادگاری از عشق، ایثار و از زندگی است که حتی پس از وفات نیز ادامه دارد، در واقع مادرم با مرگش هم مادری کرد.
عزت غفاری، مادری بزرگوار و بخشنده بود که با اهدای اعضای بدنش، به ۵ نفر زندگی و حیات دوباره بخشید.
ایران؛ رتبه نخست پیوند اعضا در آسیا
سیاوش غلامی، مدیر فراهم‌آوری و اهدا عضو دانشگاه علوم پزشکی شیراز در گفت‌وگو با خبرنگار مهر در مورد تاریخچه اهدای عضو، گفت: ۳۱ اردیبهشت سال ۱۳۶۷، استاد ایرج فاضل در نامه‌ای به امام خمینی (ره) در مورد خصوصیت‌های مرگ مغزی نوشت و ذکر کرد که زندگی افراد مرگ مغزی، غیر قابل بازگشت است و پس از چند روز دچار ایست قلبی شده و از بین خواهند رفت. اما در کشورهای پیشرو از اعضای حیاتی بدن مرگ مغزی برای اهدا به افراد نیازمند و بیمار استفاده می‌شود و به آن‌ها زندگی دوباره می‌دهد.
وی ادامه داد: امام خمینی (ره) برای ایرج فاضل نامه نوشتند که در صورتی که ولی دم و بستگان درجه یک شخص مرگ مغزی رضایت دهند، ایراد ندارد. در همین راستا اولین کلیه از بدن فرد مرگ مغزی در سال ۱۳۷۰ به سرپرستی علی ملک حسینی و اولین پیوند کبد از مرگ مغزی در سال ۱۳۷۲ انجام گرفت و در سال ۱۳۷۹ قانون اهدای عضو بیماران مرگ مغزی در مجلس تصویب شد.
غلامی با تصریح اینکه امروز کشور ما از نظر اهدای عضو در منطقه، رتبه نخست را دارد اما همچنان نسبت به کشورهای پیشرو فاصله داریم، افزود: شاخص اهدای عضو به صورت سالانه و به ازای یک میلیون نفر محاسبه می‌شود. در ایران حدود ۱۴ نفر در یک میلیون جمعیت و در استان فارس بین ۴۱ تا ۴۳ نفر در یک میلیون جمعیت اهدای عضو از افراد مرگ مغزی انجام می‌شود. به نوعی استان فارس در اهدای عضو با کشورهای پیشرو مانند اسپانیا رقابت می‌کند.
مدیر فراهم‌آوری و اهدا عضو دانشگاه علوم پزشکی شیراز گفت: نقش فرهنگ‌سازی در جامعه مهم‌ترین رکن در افزایش آمار اهدای عضو است، یعنی فرهنگ‌سازی و تسهیل در فرآیند اهدای عضو نقش مهمی دارد، اگرچه نقش تیم درمان و تیم‌های پیوندی که شبانه‌روز در دسترس باشند نیز بسیار مهم است.
وی ادامه داد: یکی از مواردی که مسیر اهدای عضو را هموار می‌کند، استمرار فرهنگ‌سازی برای همراه کردن خانواده‌هایی است که عزیزشان با مرگ مغزی فوت کرده اما آن‌ها نمی‌خواهند این موضوع را باور کنند.
غلامی با تأکید بر اینکه مرگ مغزی حتماً توسط کمیته مرگ مغزی تأیید می‌شود، افزود: مهم است که خانواده با مقوله مرگ مغزی آشنا شده باشند، چون لحظه وفات برای خانواده‌ها لحظات بسیار بحرانی است و تصمیم‌گیری را برای آنان سخت می‌کند.
برای اهدای اعضای بدن مرگ مغزی یک زمان طلایی وجود دارد
مدیر فراهم‌آوری و اهدا عضو دانشگاه علوم پزشکی شیراز گفت: مرگ مغزی واقعیت تلخی است که با وجود تمام امکاناتی که در دنیای مدرن امروز وجود دارد، غیر قابل برگشت است و اعضای بدن فرد مرگ مغزی تنها از چند ساعت تا چند روز قابلیت اهدا دارند. بعد از تشخیص مرگ مغزی، هرچقدر خانواده دیرتر به این عمل انسان دوستانه رضایت دهد، تعداد اعضایی که قابلیت اهدا دارند، کم و کمتر می‌شود. لذا برای اهدای اعضای بدن مرگ مغزی یک زمان طلایی وجود دارد که باید به آن توجه کرد.
غلامی گفت: در حقیقت افرادی که در لیست انتظار هستند، تمام مراحل درمان را انجام داده و نتیجه نگرفتند و دچار نارسایی مزمن عضو هستند و تنها راه نجات آنان پیوند اعضا است. اگر پیوند نشوند در لیست انتظار فوت می‌کنند و به علت کمبود اعضای اهدایی، درصد قابل توجهی که اغلب کودک و جوان هستند قبل از دسترسی به عضو مناسب فوت می‌کنند.
وی با اشاره به آیه ۳۲ سوره مائده که می‌فرماید، «وَمَنْ أَحْیَاهَا فَکَأَنَّمَا أَحْیَا النَّاسَ جَمِیعًا ۚ» و هر کس انسانی را از مرگ برهاند و زنده بدارد، گویی همه انسان‌ها را زنده داشته است، ادامه داد: همین کلام خدا نشان دهنده اهمیت نجات جان افراد است.
در فارس بیش از ۸۵ درصد خانواده‌ها به اهدای عضو عزیزان خود رضایت می‌دهند
مدیر فراهم‌آوری و اهدا عضو دانشگاه علوم پزشکی شیراز تصریح کرد: در استان فارس بیش از ۸۵ درصد خانواده‌ها به اهدای عضو عزیزان خود رضایت می‌دهند که آماری بسیار قابل توجه و قابل تحسین است. در کشور از حدود ۳ هزار مرگ مغزی که قابلیت اهدای عضو دارند، تنها اعضای حدود یکهزار و ۲۰۰ نفر اهدا می‌شود. بسیاری از خانواده‌ها اجازه می‌دهند جسم عزیزشان به خاک سپرده شود اما نمی‌توانند برای اهدای اعضای او به موقع تصمیم بگیرند و اعضایی بسیار ارزشمند که می‌تواند به چندین نفر زندگی و حیات دوباره ببخشد، به زیر خاک می‌رود.
