گزارش افزایش تولید خون کم لکوسیت در سازمان انتقال خون ایران

آیمد 90 پیگیر دستاوردهای سازمان انتقال خون در دوره مدیریت مصطفی جمالی بود براین اساس عباداله سالک مقدم معاون فنی و فناوری های نوین سازمان انتقال خون ایران به تشریح این دستاوردها برای خبرنگار آیمد 90 پرداخت.

تولید خون کم لکوسیت (leukoreduction) یکی از روش­های پیشرفته در زمینه افزایش کیفیت خون و فرآورده می ­باشد. منافع leukoreduction که مورد پذیرش همگانی قرار گرفته است عبارتند از: کاهش واکنش های تب زای غیر همولیتیک ناشی از تزریق خون(FNHTRs)، جلوگیری از انتقال CMV، کاهش آلوایمونیزاسیون HLA و مقاومت پلاکتی، کاهش مرگ و میر در جراحی­ های قلب و بیماران بدحال و بحرانی (critically ill) می­ شود.

علاوه برآن leukoreduction Universal باعث بهبود مراقبت از بیماران و کاهش هزینه­ های بیمارستانی می­ شود. در مطالعه انجام شده در کانادا که بزرگترین مطالعه کارآزمایی مقایسه قبل و بعد از leukoreduction Universal در نوع خود می ­باشد، نشان داده شده است در بیمارانی که خون کم لکوسیت دریافت کرده اند میزان مرگ و میر 1% کمتر از بیمارانی است که خون غیر کم لکوسیت دریافت نمودند. علاوه بر آن کاهش 2% در تب های بعد از تزریق و به همان نسبت کاهش 2% در مصرف آنتی بیوتیک بیماران اتفاق افتاده است.

همچنین leukoreduction Universal باعث کاهش تعدادی دیگر از عوارض تزریق خون از قبیل عفونت های بعد از عمل جراحی، آسیب حاد کلیه(AKI)، آسیب حاد ریه مرتبط با تزریق خون(TRALI)، اضافه بار مایع مرتبط با تزریق خون(TACO)، کاهش مدت زمان تهویه مکانیکی، کاهش مدت بستری در بیمارستان و کاهش مرگ و میر می­ شود. در بیماران ترومایی و بیماران بدحال ناشی از تصادفات، استفاده از خون کم لکوسیت باعث کاهش 55% در بروز سندرم دیسترس تنفسی حاد در مقایسه با تزریق خون غیر کم لکوسیت می­ شود.

موارد مشاهده شده در این مطالعه نشان داد leukoreduction Universal منجر به کاهش بروز TRALI به میزان 83% (P=0.01) و کاهش بروز TACO به میزان 49%(P=0.03) و کاهش تب و لرز بعد از تزریق خون به میزان 35%(p<0.0001) و همچنین کاهش مرگ و میر جراحی قلب از 5.3% به 3.2% می­ شود. برخی مطالعات پیشنهاد می­ کنند تزریق خون کم لکوسیت در افزایش بقای بیمار موثر است که بیشترین افزایش در بیمارانی است که تعداد زیادی کیسه خون مثلا بیشتر از 6 کیسه دریافت می ­کنند.

در نوزادانی که خون کم لکوسیت دریافت می ­کنند مدت زمان تهویه مکانیکی و مدت زمان بستری در NICU کاهش می ­یابد. همچنین کارآزمایی­های بالینی تصادفی شده و متا آنالیزها نشان داده ­اند leukoreduction باعث کاهش عفونت­های بعد از عمل جراحی، کاهش مرگ و میر و کاهش مدت بستری در بیمارستان می­ شود.

تزریق خون کم لکوسیت باعث کاهش عفونت­های بعد از عمل جراحی، کاهش مدت بستری در بیمارستان و کاهش هزینه بیمار و بیمارستان می­ شود.

بنابراین leukoreduction Universal نه تنها باعث کاهش ایجاد بیماری (موربیدیتی) و مرگ و میر (مورتالیتی) در گیرندگان خون شده بلکه از معدود مواردی هست که باعث صرفه جویی در هزینه ­های نظام سلامت هم می­ گردد.

جامعه هدف:

سازمان انتقال خون ایران تنها تامین کننده خون و فرآورده ­های خونی در ایران است و سالانه با آمار حدود 5/2 میلیون اهدای خون، چندین میلیون فرآورده سلولی و پلاسمایی را تولید و در مراکز درمانی توزیع می ­کند. با افزایش تولید خون کم لکوسیت، تمامی دریافت کنندگان خون از مزایای آن که در بالا شرح داده شد بهره ­مند می­ شوند که این مهم به ویژه برای بیماران تالاسمی و بیماران مبتلا به انواع بدخیمی ­ها که به صورت مکرر خون دریافت می­ کنند و همچنین نوزادان و کودکان دریافت کننده خون حائز اهمیت می­ باشد. پیش بینی می­ گردد طبق برنامه ریزی صورت گرفته تا پایان 1403 هشتاد درصد گلبول­های قرمز تولید شده در سازمان انتقال خون ایران تحت فیلتراسیون قرار گیرد و ان­شااله تا پایان 1404 این رقم به صد در صد ارتقاء یابد.