استایل پانک (punk) چیست؟

برخلاف تصور بسیاری از افراد مد و فشن معنا و کاربردی فراتر از پوشیدن چند تکه لباس و ست کردن آن‌ها با یکدیگر دارد؛ این موضوع را می‌توان از طریق آشنایی با سبک‌های پوشش مختلف و تاریخچه‌های آن‌ها به خوبی درک کرد. استایل پانک یکی از تاثیرگذارترین و متفاوت‌ترین جریان‌های دنیای مد و فشن است که ریشه‌ی آن به دهه‌ی ۷۰ میلادی و جنبش‌های اعتراضی جوانان بازمی‌گردد. در این سبک پوشش مفاهیمی چون بیان هویت فردی، هنجارشکنی و استقلال طلبی حرف اول را می‌زنند. در این مطلب از دیجی‌کالا مگ می‌خواهیم به سراغ بررسی استایل پانک، تاریچه و عناصر کلیدی این سبک پوشش بپردازیم. با ما همراه باشید.

استایل پانک چیست؟

پیش از آنکه بخواهیم با معنا و مفهوم سبک پوشش پانک آشنا شویم بهتر است بدانیم که اصلا خرده فرهنگ پانک دقیقا چه معنایی دارد و از کجا آمده است. این خرده فرهنگ یک جنبش هنری، سیاسی و فرهنگی به شمار می‌آید که در اواسط دهه‌ی ۷۰ میلادی در کشورهای انگلستان، آمریکا و استرالیا شکل گرفته است. خرده فرهنگ پانک بر پایه‌ی مفاهیمی چون آنارشیسم یا همان پاد اقتدارگرایی، ضد مصرف‌گرایی، مخالفت با سیستم سیاسی حاکم و فردگرایی بنا شده و کسانیکه آن را دنبال می‌کنند به طور معمول با طرز تفکر جنبش موافق هستند.

با یک نگاه ساده به پایه‌های خرده فرهنگ پانک می‌توان به راحتی فهمید که سبک پوشش الهام گرفته شده از این جنبش دارای چه ویژگی‌هایی است و چه فرقی با دیگر انواع استایل دارد. استایل پانک (Punk) به سبک پوششی گفته می‌شود که در آن هنجارشکنی، مبارزه با مصرف‌گرایی، خلاقیت و اهمیت به موضوعات اجتماعی و سیاسی حرف اول را می‌زند. افراد علاقه‌مند به این نوع استایل لباس‌هایشان را به طور معمول از فروشگاه‌های وینتیج یا دست دوم فروشی خرید می‌کنند تا در مقابل فرهنگ مصرف‌گرایی بایستند. آن‌ها خلاقیتشان را نقطه‌ی قوت شخصیت خود می‌دانند و دائما در حال ساخت اکسسوری‌های متفاوت و ایجاد تغییر در لباس‌های خود هستند. کسانیکه استایل پانک را به عنوان سبک پوشش شخصی خود انتخاب کرده‌اند از اوت‌ فیت‌های روزانه‌ای که دارند برای بیان دغدغه‌های سیاسی و اجتماعی استفاده می‌کنند.

عدم تطبیق‌پذیری، آزادی و زیر پا گذاشتن هنجارهای حاکم بر جامعه از اصلی‌ترین اصول استایل پانک هستند. دقیقا به همین دلیل پانکرها، افراد علاقه‌مند به خرده فرهنگ پانک، استایل خودشان را بدون توجه به حرف افراد جامعه انتخاب می‌کنند. اکسسوری‌های فلزی چشمگیر،‌ آرایش‌های تیره و مشکی،‌ رنگ موهای جیغ و لباس‌های چرم در کنار بسیاری از آیتم‌های پوشیدنی متناسب با استایل پانک در کمد همه‌ی پانکرها پیدا می‌شوند.

تاریخچه‌ی استایل پانک

در نگاه اول استایل پانک ممکن است تنها ترکیب ناموزونی از اکسسوری‌ها و لباس‌های مختلف به نظر برسد؛ اما این سبک پوشش در واقعیت بیشتر از یک روند فشن است. بذر مد سبک پانک با ظهور گروه‌های موسیقی راک مانند The Sex Pistols و The Clash کاشته شد. جنبش پانک از سرخوردگی و خشم جوانان نسبت به وقایع اجتماعی و سیاسی جامعه نشات می‌گرفت و دقیقا به همین دلیل به وسیله‌ای برای ابراز احساسات و تفکرات آن‌ها تبدیل شده بود. گروه‌های موسیقی در دهه‌ی ۷۰ زیبایی‌شناسی سبک پانک را با پوشیدن لباس‌ها و اکسسوری‌های بسیار متفاوت و تا حدی ژولیده به مخاطب خود نشان می‌دادند و آن‌ها را جذب خودشان می‌کردند.

همه‌گیر شدن سبک پوشش پانک باعث شد تا طراحان مد محبوب و سرشناسی چون ویوین وست‌وود (Vivienne Westwood) و مالکوم مک‌لارن (Malcolm McLaren) سعی کنند تا نیازهای پانکرها را با طراحی و تولید آیتم‌های پوشیدنی متناسب با این سبک رفع کنند. آن‌ها لباس‌ها و اکسسوری‌هایی را طراحی می‌کردند که هنجارهای مرسوم جامعه را در رابطه با نوع پوشش فردی به چالش می‌کشیدند. تیشرت‌های گرافیکی، ژاکت‌های چرم، لباس‌های دارای برش‌ها و الگوهای ژولیده و اکسسوری‌های چشمگیر به شکل میخ و سنجاق قفلی نمونه‌هایی از این آیتم‌ها هستند.

درست در همین زمان‌ها بود که فرهنگ «خودت انجام بده» (DIY) در میان پانکرها به شدت رواج پیدا کرد؛ به طوریکه آن‌ها سعی می‌کردند برای جلوگیری از مصرف‌گرایی و البته نشان دادن خلاقیت و هویت خود در استایلشان تعمیر،‌ اصلاح و ساخت آیتم‌های پوشیدنی مورد نظرشان را به عهده بگیرند. در دهه‌های بعدی تا سال ۲۰۰۰ سبک پوشش پانک ماهیت تهاجمی‌تر و پرسرعت‌تری پیدا کرد و از ترکیب آن با خرده فرهنگ‌ها و جنبش‌های دیگر زیرمجموعه‌های پانک به وجود آمدند. برای مثال ترکیب فشن پانک با جنبش‌های فمنیستی باعث به وجود آمدن سبک Riot Grrrl شد که در آن آیتم‌های پوشیدنی دارای نمادهای فمنیستی و برابری جنسیتی و همینطور عناصر استایل گرانج مورد استفاده قرار می‌گرفتند.

در دنیای امروزی شما می‌توانید با توجه به ترجیحاتتان سراغ هر یک از زیرمجموعه‌های پانکی که دوست دارید بروید تا از سبک پوششتان برای بیان شخصیت خود استفاده کنید. این فشن در گذر زمان به اشکال مختلفی تکامل پیدا کرده است اما همچنان هنجارشکنی، فردیت، اهمیت به وقایع اجتماعی و سیاسی و شورش علیه سنت‌های جامعه از مهم‌ترین اصول آن هستند.

انواع استایل پانک چه هستند؟

سبک پوشش پانک از دهه‌ی ۷۰ میلادی تا به حال با جنبش‌های زیادی ترکیب شده است و دقیقا به همین دلیل استایل‌های زیادی به عنوان زیرمجموعه‌ی آن به وجود آمده‌اند. استایل‌های زیر محبوب‌ترین زیرمجموعه‌های فشن پانک به شمار می‌آیند.

سایبرپانک

استایل سایبرپانک (Cyberpunk) نسبت به سبک پانک اصلی ماهیت خشن‌تر و مدرن‌تری دارد؛‌ به همین دلیل درست مانند استایل ماکسیمال در آن از رنگ‌های نئونی، لباس‌های متالیک و اکسسوری‌های لاتکس استفاده می شود. این سبک پوشش در واقعیت به آینده و اتفاقاتی که قرار است به واسطه‌ی پیشرفت تکنولوژی رخ بدهد دیدگاه بدبینانه‌ای دارد؛‌ برای داشتن یک ذهنیت خوب از استایل سایبرپانک فقط کافی است فیلم‌هایی چون ماتریکس و بلید رانر (Blade Runner) را ببینید.

استیم پانک

استیم پانک (Steampunk) یکی دیگر از زیرمجموعه‌های استایل پانک به شمار می‌آید که با الهام از داستان‌های علمی تخیلی، لباس‌های عصر ویکتوریایی و وقایع انقلاب صنعتی به وجود آمده است. در این نوع استایل آیتم‌های پوشیدنی عصر ویکتوریایی مانند کرست‌ها، جلیقه‌ها، دامن‌های بلند و کلاه‌های سیلندر در کنار اکسسوری‌هایی چون ساعت جیبی و عینک‌های بدون دسته مورد استفاده قرار می‌گیرند. علاوه بر این، درست مانند استایل هنری رنگ‌های قهوه‌ای، طلایی، برنزی، مشکی و خاکستری بیشتر از رنگ‌های دیگر بکار گرفته می‌شوند تا حس قدیمی بودن را به مخاطب القا کنند.

گوتیک پانک

گوتیک پانک (Gothic Punk) از معروف‌ترین و محبوب‌ترین سبک‌های پوشش دنیا به شمار می‌آید که با ترکیب دو استایل گوتیک و پانک به وجود آمده است. این استایل حال و هوای تاریک و مرموز اما در عین حال سرکشانه و پر جنب و جوشی دارد. پالت رنگی سبک گوتیک پانک غالبا در رنگ مشکی و سایه‌های مختلف آن خلاصه می‌شود؛ اما گاهی اوقات رنگ‌هایی چون بنفش تیره، قرمز و نقره‌ای هم برای ایجاد جلوه‌ی بصری در این سبک پوشش به کار می‌روند. لباس‌های چند لایه‌ی چرم و مخمل در کنار اکسسوری‌های پانک مانند زیورآلات شلوغ و کفش‌های تزئین شده با سگک و زنجیر از اصلی‌ترین آیتم‌هایی هستند که در استایل گوتیک پانک استفاده می‌شوند.

اسکیت پانک

سبک پوشش اسکیت پانک (Skate Punk) یکی دیگر از زیرمجموعه‌های استایل پانک است که در دهه‌های ۸۰ و ۹۰ میلادی رواج پیدا کرد. در واقعیت این خوانندگان و گروه‌هایی چون اوریل لاوین (Avril Lavigne) و Pennywise بودند که باعث رشد سبک پوشش اسکیت پانک شدند. این استایل به طور کلی در پوشیدن لباس‌ها و اکسسوری‌های ارزان مخصوص اسکیت سواری اما مرتبط با خرده فرهنگ پانک مانند شلوار جین‌های گشاد، شلوارک‌های جین، پیراهن‌های چهارخانه، کتانی‌های آل استار، کراپ تاپ‌های راه راه، دستکش‌های بدون انگشت، کلاه‌های بیس بال و جوراب‌های بلند خلاصه می‌شود.

لولیتا پانک

یکی از مهم‌ترین و پرطرفدارترین زیرمجموعه‌های استایل پانک، سبک پوشش لولیتا پانک (Punk Lolita) است که برای اولین بار در کشور ژاپن دیده شد. این سبک با ترکیب دو استایل استیم پانک و گوتیک پانک به وجود آمده است و بیشتر از سایر زیرمجموعه‌های پانک بر داشتن زیبایی‌شناسی تمرکز دارد. لولیتا پانک ماهیت رنگی‌تری دارد و در آن استفاده از اکسسوری‌ها و لباس‌های مناسب برای زنان مانند دامن‌های کوتاه، کرست‌ها، جوراب شلواری‌های فیشنت و زیورآلات دارای طرح کیتی و گل رایج است. این سبک بیشتر به عنوان استایل پانک دخترانه شنانه می‌شود.

چگونه استایل پانک داشته باشیم؟

همانطور که تا به اینجا فهمیدید استایل پانک به دلیل ماهیت جسورانه و سرکش خود محبوبیت پیدا کرده و در طول زمان تکامل یافته است. این سبک پوشش همزمان با تغییر پیدا کردن یک سری از عناصر اصلی خود را حفط کرده که در ادامه آن‌ها را معرفی خواهیم کرد.

• خلاقیت و ایجاد تغییر در آیتم‌های پوشیدنی: پانکرها اغلب لباس‌های خود را با پاره کردن، دوختن و وصله زدن آیتم‌های پوشیدنی مختلف درست می‌کنند تا بتوانند در کنار استفاده از خلاقیت خود مخالفتشان با فرهنگ مصرف‌گرایی را نشان دهند. این موضوع فقط به لباس‌ها محدود نمی‌شود و شما می‌توانید برای ساخت اکسسوری‌های مختلف از کیف گرفته تا زیور‌آلات و کلاه تکنیک‌های DIY یا همان «خودت انجام بده» را به کار بگیرید.
• بدون جنسیت بودن: یکی از برتری‌های استایل پانک نسبت به روندهای دیگر دنیای مد و فشن این است که علاقه‌مندان آن براساس جنسیتشان تقسیم‌بندی نمی‌شوند. پانکرهای مرد می‌توانند آرایش کنند یا لباس‌هایی چون دامن و کراپ تاپ بپوشند. از طرفی زنان هم می‌توانند لباس‌های مردانه به تن کنند و به سراغ امتحان مدل موهای مخصوص مردها بروند.
• لباس‌های پاره و کهنه نما: شلوار جین، پیراهن‌ها و ژاکت‌های پاره، بریده یا وصله زده شده لباس‌هایی هستند که در کمد لباس همه‌ی افراد علاقه‌مند به استایل پانک دیده می‌شوند. به عبارتی می‌توان گفت که فرسودگی و کهنگی از عناصر اصلی این سبک پوشش هستند.
• کاپشن‌ها و کت‌های چرم: پارچه‌ی چرم علاوه بر دوام و ماندگاری بالا ما را به یاد افراد سرسخت و هنجارشکن می‌اندازد؛ به همین دلیل لباس‌های چرم در استایل پانک جایگاه ویژه‌ای دارند.
• ساخت اکسسوری‌های متفاوت: در استایل پانک شما می‌توانید از هر وسیله‌ای به عنوان اکسسوری استفاده کنید. بسیاری از علاقه‌مندان این سبک پوشش با سنجاق قفلی، میخ‌های ریز و پیچ برای خودشان زیور‌آلات درست می‌کنند و حتی ظاهر لباس‌هایشان را با آن‌ها تغییر می‌دهند.
• لباس‌های گرافیکی: افراد علاقه‌مند به استایل پانک معمولا لباس‌هایی را به تن می‌کنند که روی آن‌ها با نوشته‌ها، نمادها و پیام‌های سیاسی و اجتماعی تزئین شده‌اند.
• لباس‌های تارتان و چهارخانه: الگوهای چهارخانه در رنگ‌های مختلف به وفور در استایل پانک مورد استفاده قرار می‌گیرند چرا که آن‌ها افراد دیگر را به یاد نوجوانان و جوانان سرکش و شورشی می‌اندازند.
• کفش‌های چانکی: کفش‌های رزمی، کتانی‌های کانورس و ونس و همینطور بوت‌های برند داک مارتنز که اغلب ظاهری چانکی و مشکی رنگی دارند در میان افراد علاقه‌مند به سبک پانک بسیار رایج هستند.
• استفاده‌ی نامحدود از اکسسوری‌ها: در سبک پوشش پانک شما در انجام هیچ کاری محدودیت ندارید؛ به همین دلیل می‌توانید با خیال راحت از انواع اکسسوری‌ها مانند چوکر،‌ گردنبند‌های کوتاه و بلند، گوشواره‌های پانچی و دستبندهای زنجیری استفاده کنید.
• شلوارهای زاپ دار: همانطور که گفتیم لباس‌های کهنه نما و دارای پارگی در استایل پانک خیلی مورد استفاده قرار می‌گیرند؛ دقیقا به همین دلیل است که یک شلوار زاپ دار مشکی ساده می‌تواند در کمد شما به عنوان یک آیتم پوشیدنی به شدت کاربردی عمل کند.
• شلوار چرمی: شلوارهای چرم به خوبی با جکت‌های تزئین شده‌ی پانک و بوت‌های چانکی استایل می‌شوند و می‌توانند ظاهر شما را جسور و متفاوت نشان دهند. این شلوارها را با اکسسوری‌های مختلف مانند کمربند پانچ‌دار، زنجیر شلوار و سنجاق قفلی ست کنید.

کلام آخر

استایل پانک چیزی فراتر از یک سبک پوشش انتخابی در دنیای مد و فشن است و در واقعیت می‌تواند نمایانگر هنجارشکنی و خودبیانگری باشد. این استایل با گذشت زمان دائما در حال تغییر و تحول بوده است و هرگز نمی‌تواند پانک امروزی را با پانک دهه‌های قبلی مقایسه کرد؛ چرا که هر نسل با توجه به دغدغه‌ها و سلایق خود معنا و مفهموم تازه‌ای را به این جنبش پر از جنب و جوش داده است. اگر روحیه‌ی بی‌پروایی دارید و دلتان می‌خواهد که بتوانید استایل‌های مختلفی را با توجه به حس و حال خود امتحان کنید پیشنهاد می‌کنیم که سبک پوشش پانک را حتما در گوشه‌ی ذهن خود داشته باشید.

منبع: The Creative Curator