میهن سلامت مجله پزشکی و سلامت میهن سلامت
نوشته های مشابه
خبرگزاری مهر، گروه استان‌ها: امام حسن عسکری (ع) در تاریخ اسلام به عنوان یکی از مظلوم‌ترین و در عین حال تأثیرگذارترین امامان شیعه شناخته می‌شود. زندگی آن حضرت هرچند کوتاه بود، اما با چنان عمق و تأثیری همراه شد که مسیر تاریخ تشیع را برای همیشه رقم زد. امام یازدهم در عصری چشم به جهان گشود که قدرت عباسیان در اوج خشونت و سخت‌گیری نسبت به اهل بیت (ع) قرار داشت. خلیفه عباسی برای آنکه امام را از مردم جدا کند، او را در شهر نظامی سامرا تحت نظر قرار داد و کوچک‌ترین ارتباط ایشان با شیعیان را محدود می‌کرد. اما درست در همان شرایط دشوار، امام عسکری (ع) با صبر، حکمت و شجاعت الهی خود توانست پایه‌های فکری و اعتقادی شیعه را مستحکم سازد.
یکی از برجسته‌ترین ویژگی‌های امام حسن عسکری (ع) مدیریت دوران گذار در تاریخ اسلام بود. شیعیان در آستانه ورود به عصری قرار داشتند که قرار بود امام معصوم (ع) از دیده‌ها پنهان باشد و این نخستین تجربه بزرگ غیبت برای آنان بود. اگر جامعه شیعه بدون آمادگی وارد این مرحله می‌شد، احتمال انحراف و تزلزل در باورهای دینی بسیار زیاد بود. امام یازدهم با تدبیر خاص خود، شیعیان را به تدریج با مفهوم غیبت آشنا کرد و شبکه‌ای منسجم از نمایندگان و وکلای خاص تشکیل داد که پس از ایشان نیز ارتباط امت با امام دوازدهم (عج) از طریق همین ساختار ادامه یافت.
از نظر علمی نیز امام حسن عسکری (ع) جایگاه ویژه‌ای داشتند. ایشان با وجود محدودیت‌های شدید حکومتی، در همان فرصت‌های اندک، به تعلیم شاگردانی پرداختند که بعدها هر یک به چراغی در عرصه معارف شیعی بدل شدند. نام‌هایی همچون احمد بن اسحاق قمی، ابوهاشم جعفری و علی بن حسین بن بابویه (پدر شیخ صدوق) از جمله کسانی هستند که به برکت محضر امام عسکری (ع) معارف اهل بیت (ع) را به نسل‌های بعد منتقل کردند. بسیاری از روایات اعتقادی، کلامی و اخلاقی که امروز در منابع اسلامی وجود دارد، از طریق همین شاگردان برجای مانده است.
در کنار دانش و بینش، سیره اخلاقی امام حسن عسکری (ع) نیز شایسته توجه است. ایشان با دشمنان با حلم و بردباری برخورد می‌کردند و با دوستان و یاران خود با نهایت مهربانی و فروتنی رفتار می‌نمودند. حتی گزارش‌هایی وجود دارد که برخی مأموران عباسی که مأمور مراقبت از ایشان بودند، تحت تأثیر شخصیت والا و رفتار کریمانه آن حضرت قرار گرفتند و در دل خود به حقیقت امامت ایمان آوردند. این جلوه اخلاقی نشان می‌دهد که امام نه تنها با کلام، بلکه با رفتار و سیره عملی خود، پیام اهل بیت (ع) را به دل‌ها می‌رساندند.
زندگی امام عسکری (ع) آینه‌ای روشن از صبر در برابر فشارها است. ایشان بخش بزرگی از عمر خود را در محاصره نیروهای عباسی گذراندند، اما لحظه‌ای از رسالت خویش دست نکشیدند. نامه‌ها و توقیعاتی که از امام بر جای مانده، نشان می‌دهد که حتی در تنگ‌ترین شرایط، ارتباط خود را با شیعیان حفظ کرده و چراغ هدایت را روشن نگاه داشتند.
شهادت امام حسن عسکری (ع) در سال ۲۶۰ هجری، پایان حیات ظاهری امام یازدهم و آغاز فصل تازه‌ای در تاریخ تشیع بود. پس از رحلت ایشان، دوران غیبت صغری آغاز شد و شیعیان با واسطه نواب خاص با امام زمان (عج) در ارتباط ماندند. این حقیقت نشان می‌دهد که نقش امام حسن عسکری (ع) در آماده‌سازی امت برای غیبت، تا چه اندازه حیاتی و سرنوشت‌ساز بوده است.
امروز بازخوانی سیره امام عسکری (ع) تنها یک یادآوری تاریخی نیست؛ بلکه ضرورتی برای جامعه‌ای است که با انواع بحران‌های فکری و فرهنگی روبه‌روست. همان‌گونه که امام یازدهم با وجود همه محدودیت‌ها توانست ایمان شیعیان را حفظ کند، امروز نیز آموزه‌های ایشان می‌تواند برای نسل جوان الگویی از پایداری، ایمان، فروتنی و تدبیر باشد.
امام حسن عسکری (ع) چراغ هدایت شیعیان در تاریک‌ترین دوران تاریخ اسلام بود
حجت‌الاسلام محمد چقامیرزایی مدیرکل تبلیغات اسلامی استان کرمانشاه در گفتگو با خبرنگار مهر با اشاره به جایگاه بی‌بدیل امام حسن عسکری (ع) در تاریخ اسلام اظهار داشت: امام یازدهم در یکی از حساس‌ترین برهه‌های تاریخ اسلام زندگی کردند؛ دوره‌ای که حاکمان عباسی با شدت تمام می‌کوشیدند تا هم ارتباط شیعیان با امام معصوم را قطع کنند و هم اساس امامت را تضعیف نمایند. در چنین شرایطی امام حسن عسکری (ع) با صبر و درایت الهی توانستند مسیر هدایت امت را با گسترش و تقویت شبکه ی وکلاء حفظ کنند و شیعیان را برای ورود به عصر غیبت امام زمان (عج) آماده سازند. همین مسئله جایگاه ویژه ایشان را در میان اهل بیت (ع) و تاریخ تشیع برجسته می‌کند.
وی با بیان اینکه زندگی امام حسن عسکری (ع) سرشار از مظلومیت و غربت بود، افزود: دستگاه عباسی عملاً آن حضرت را در یک نوع حصر خانگی نگاه می‌داشت. ارتباط ایشان با یاران و شیعیان بسیار محدود بود، اما امام با استفاده از همان فرصت‌های اندک، شبکه ارتباطی دقیقی را میان شیعیان سامان دادند. این تدبیر موجب شد که اعتقادات شیعه حفظ شود و امت اسلامی در تاریک‌ترین شرایط، چراغ هدایت را گم نکند.
مدیرکل تبلیغات اسلامی استان کرمانشاه در ادامه با اشاره به برنامه‌های این اداره‌کل در ایام سالروز شهادت امام حسن عسکری (ع) بیان کرد: به مناسبت این ایام، در سراسر استان کرمانشاه مراسم‌های عزاداری و سوگواری در مساجد، حسینیه‌ها و تکایا برگزار شد. همچنین برنامه‌های قرآنی، سخنرانی‌های تخصصی و نشست‌های فرهنگی با محوریت شخصیت امام یازدهم برگزار خواهد شد.
حجت‌الاسلام چقامیرزایی با تأکید بر اهمیت آشنایی نسل جوان با سیره امام حسن عسکری (ع) تصریح کرد: امروز ما وظیفه داریم با بهره‌گیری از ظرفیت رسانه‌ها، فضای مجازی و هیئت‌های مذهبی و مساجد و منابر، این معارف را به نسل جدید منتقل کنیم.
وی ادامه داد: امام حسن عسکری (ع) به ما می‌آموزند که در سخت‌ترین شرایط اجتماعی و سیاسی، می‌توان با ایمان، تقوا و تدبیر، مسیر حقیقت را روشن نگاه داشت. امروز جامعه ما بیش از هر زمان دیگری نیازمند الهام گرفتن از صبر و پایداری آن امام همام است.
مدیرکل تبلیغات اسلامی استان کرمانشاه در پایان سخنان خود خاطرنشان کرد: برگزاری مراسم عزاداری برای امام عسکری (ع) تنها یک آیین مذهبی نیست، بلکه فرصتی است برای تقویت همبستگی دینی و اجتماعی. حضور مردم در این مجالس نشان می‌دهد که عشق به اهل بیت (ع) در دل کرمانشاهیان زنده است و این پیوند معنوی همچنان نسل به نسل منتقل خواهد شد.
معارف امام عسکری (ع) چراغ راه امروز جامعه است
حجت‌الاسلام سید محسن موسوی، کارشناس مسائل مذهبی استان کرمانشاه، در گفتگو با خبرنگار مهر با اشاره به جایگاه ویژه امام حسن عسکری (ع) در تاریخ اسلام اظهار داشت: زندگی کوتاه اما پربرکت امام یازدهم شیعیان سرشار از پیام‌های عمیق معرفتی و اخلاقی است. آن حضرت تنها ۲۸ سال عمر کردند، اما در همین عمر کوتاه چنان تأثیری در تثبیت معارف اهل بیت (ع) گذاشتند که تاریخ اسلام را متحول کرد. ایشان در یکی از خفقان‌آمیزترین دوران‌های حکومت عباسیان می‌زیستند و با صبر، تدبیر و مقاومت توانستند چراغ هدایت را در دل‌های شیعیان زنده نگاه دارند.
وی با بیان اینکه امام حسن عسکری (ع) در شرایط دشوار سیاسی و اجتماعی، الگویی کامل برای امت اسلامی بودند، افزود: حکومت عباسی عملاً امام را در حصر خانگی قرار داده بود و حتی کوچک‌ترین ارتباط ایشان با شیعیان را زیر نظر می‌گرفت. با این حال، امام با استفاده از شیوه‌های خاص و ارتباطات پنهانی، توانستند شیعیان را هدایت کنند و آنان را برای دوران غیبت آماده سازند. این اقدام بزرگ نشان‌دهنده عمق بینش و حکمت آن حضرت بود.
این کارشناس مذهبی ادامه داد: از نظر علمی، امام حسن عسکری (ع) میراث‌دار دانش بی‌کران اهل بیت (ع) بودند. ایشان با وجود محدودیت‌ها، شاگردان بزرگی تربیت کردند و معارف اهل بیت (ع) را به نسل‌های بعد منتقل نمودند. بسیاری از روایات ارزشمند در حوزه‌های کلامی، اخلاقی و فقهی از طریق امام عسکری (ع) به دست ما رسیده که همچنان چراغ راه اندیشمندان دینی است.
حجت‌الاسلام موسوی با تأکید بر بُعد اخلاقی شخصیت امام حسن عسکری (ع) گفت: آن حضرت نمونه‌ای کامل از اخلاق نیکو، فروتنی، مهربانی و صبر بودند. رفتار ایشان با یاران و حتی مخالفان، بر پایه حلم و گذشت استوار بود. درسی که امام به ما می‌دهند این است که در برابر ناملایمات اجتماعی باید با بردباری و استقامت عمل کنیم و در عین حال از اصول و اعتقادات خود کوتاه نیاییم.
وی با اشاره به پیام‌های سیره امام عسکری (ع) برای جامعه امروز خاطرنشان کرد: امروز که جامعه ما با هجمه‌های فرهنگی و شبهات اعتقادی روبه‌روست، بیش از هر زمان دیگری نیازمند بازگشت به معارف امام یازدهم هستیم. جوانان باید بدانند که امام عسکری (ع) چگونه در شرایط خفقان، ایمان و اندیشه دینی را حفظ کردند. این سیره می‌تواند برای نسل امروز الگویی روشن در حفظ هویت دینی و مقابله با چالش‌های فرهنگی باشد.
این کارشناس مذهبی افزود: یکی از مهم‌ترین دستاوردهای امام حسن عسکری (ع) آماده‌سازی شیعیان برای دوران غیبت امام زمان (عج) بود. اگر این بستر توسط امام یازدهم فراهم نمی‌شد، جامعه شیعه نمی‌توانست با چنین تحولی بزرگ کنار بیاید. این نشان می‌دهد که تدبیر ایشان نه فقط برای زمان خود، بلکه برای آینده امت اسلامی نیز راهگشا بوده است.
حجت‌الاسلام موسوی در پایان سخنان خود تصریح کرد: مراسم‌های عزاداری در سالروز شهادت امام حسن عسکری (ع) نباید صرفاً به یک آیین سنتی محدود شود، بلکه باید بستری برای بازخوانی معارف دینی و تقویت ایمان نسل جوان باشد. کرمانشاه همواره در برگزاری چنین مراسم‌هایی پیشگام بوده و حضور گسترده مردم نشان می‌دهد که عشق به اهل بیت (ع) در دل‌های مردم این دیار زنده و پایدار است.
در خیابان‌ها و محله‌های کرمانشاه، دسته‌های عزاداری با نوای سوزناک مداحان به حرکت درآمده‌اند و پیر و جوان با چشمانی اشکبار یاد مظلومیت امام حسن عسکری (ع) را گرامی می‌دارند. تکایا و حسینیه‌ها مملو از جمعیتی است که با سینه‌زنی و قرائت زیارتنامه، عشق خود به اهل بیت (ع) را ابراز می‌کنند؛ در این میان، ایستگاه‌های صلواتی با چای داغ از عزاداران پذیرایی کرده و فضای معنوی خاصی را در سطح شهر ایجاد کرده‌اند.
شهادت امام حسن عسکری (ع) برای مردم کرمانشاه تنها یادآور یک واقعه تاریخی نیست، بلکه فرصتی برای تجدید عهد با ولایت و بازخوانی معارف اهل بیت (ع) است. مسئولان مذهبی و کارشناسان دینی استان نیز تأکید دارند که برگزاری این مراسم‌ها باید فراتر از عزاداری‌های سنتی باشد و به بستری برای انتقال فرهنگ مقاومت، صبر و ایمان امام یازدهم به نسل‌های امروز و فردا تبدیل شود؛ پیامی که در شور و شعور عزاداران این دیار به‌خوبی نمایان است.
