پژوهش با مسئولیت اجتماعی؛ آینده‌ای روشن برای دانشگاه‌ها

رئیس دانشگاه علوم پزشکی مازندران با تأکید بر ضرورت پیوند پژوهش با نیازهای واقعی جامعه، خواستار اصلاح آیین‌نامه‌ها و ساختارهای پژوهشی شد. او تصریح کرد: پژوهش زمانی معنا دارد که بتواند بر سفره مردم و بر کیفیت زندگی آنان اثر بگذارد؛ در غیر این صورت تنها به یک فعالیت شکلی محدود می‌شود.

دکتر محمدصادق رضایی در نشست اعضای کمیته اخلاق در پژوهش دانشگاه علوم پزشکی مازندران، که با محوریت “اخلاق و مسئولیت اجتماعی پژوهش” برگزار شد، پژوهش مسئله‌محور را سرمایه‌ای برای توسعه علمی و اجتماعی کشور دانست و گفت: پژوهشگران باید فراتر از مرزهای دانشگاه بیاندیشند و دغدغه‌های مردم را به زبان علمی ترجمه کنند. اینجاست که پژوهش نه تنها دانش تولید می‌کند، بلکه اعتماد، امید و سرمایه اجتماعی می‌سازد.
وی با بیان اینکه پایان‌نامه‌ها و طرح‌های تحقیقاتی می‌توانند موتور محرک نوآوری در جامعه باشند، افزود: زمانی که تحقیق بر پایه واقعیت‌های میدانی شکل بگیرد، هم منابع علمی به درستی مصرف می‌شوند و هم دانشگاه در قامت یک نهاد اجتماعی نقش‌آفرین ظاهر می‌شود.
دکتر رضایی مسئولیت اجتماعی را رکن اساسی اخلاق پژوهش دانست و توضیح داد: چاپ مقاله، کسب نمره یا ارتقای رتبه علمی اگر در امتداد حل مسائل واقعی جامعه نباشد، کارکرد محدودی دارد. اما پژوهشی که به بهبود نظام سلامت، توسعه خدمات عمومی و ارتقای کیفیت زندگی مردم منجر شود، نه تنها اخلاقی است بلکه اثری ماندگار در جامعه خواهد داشت.
رئیس دانشگاه علوم پزشکی مازندران تأکید کرد: دانشگاه آماده است با اصلاح فرآیندهای پژوهشی، نهادینه‌سازی اخلاق علمی و تقویت نگاه مسئولانه در تحقیقات، الگویی برای سایر دانشگاه‌ها ارائه دهد. آینده پژوهش در گروی مسئولیت‌پذیری اجتماعی و همسویی با نیازهای واقعی کشور است.

نشست کمیته اخلاق در پژوهش دانشگاه علوم پزشکی مازندران با تأکید بر لزوم تقویت جایگاه دبیران علمی در فرآیند داوری و نظارت بر طرح‌ها، و همچنین ضرورت ارتقای سطح علمی پایان‌نامه‌ها، به کار خود ادامه داد.

مسئول نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه علوم پزشکی مازندران نیز در این نشست با اشاره به کیفیت برخی پایان‌نامه‌های دانشجویان تحصیلات تکمیلی اظهار داشت: انتظار می‌رود پایان‌نامه‌ها در مقطع کارشناسی ارشد و دکتری، به‌ویژه در میان دانشجویان بین‌الملل، در سطح علمی بالاتری ارائه شوند. این امر با برنامه‌ریزی دقیق و برگزاری دوره‌ها و کارگاه‌های آموزشی امکان‌پذیر است.
حجت‌الاسلام حسینی کارنامی افزود: بر اساس تجربه داوری بیش از ۳۰ پایان‌نامه دکترایی که برعهده داشته‌ام، نشان می‌دهد ارتقای کیفیت این آثار نیازمند توجه جدی‌تر و آسیب‌شناسی دقیق است و این موضوع می‌تواند با تدبیر و راهبری معاونت پژوهشی دانشگاه بهبود یابد.

معاون تحقیقات و فناوری دانشگاه علوم پزشکی مازندران در نشست شورای پژوهشی دانشگاه با تأکید بر اهمیت تعریف سؤال پژوهشی معتبر و اولویت‌بندی علمی، تصریح کرد: بدون سؤال پژوهشی روشن، هیچ تحقیقی نمی‌تواند اخلاقی و اثربخش باشد و این مسئله ضرورت بازنگری در روندهای پژوهشی را نشان می‌دهد.
دکتر احمدعلی عنایتی در این نشست با بیان اینکه سؤال پژوهشی، کلید اصلی موفقیت هر تحقیق است، گفت: اگر پژوهش‌ها بر مبنای پرسش معتبر و واقعی شکل نگیرند، نه اخلاق علمی رعایت می‌شود و نه نتایج آن در خدمت مردم و جامعه خواهد بود.
دکتر عنایتی خاطرنشان کرد: در دانشگاه علوم پزشکی مازندران تلاش شده با ایجاد کمیته‌ها و سازوکارهای جدید، اولویت‌های پژوهشی به‌صورت علمی و شفاف تعریف شود تا تحقیقات دانشگاهی بیش از پیش در جهت حل مسائل واقعی جامعه حرکت کنند.
وی ادامه داد: ادامه روند طرح‌های غیرهدفمند نه تنها دستاورد علمی مؤثری به همراه ندارد، بلکه موجب اتلاف منابع نیز می‌شود.
معاون تحقیقات و فناوری دانشگاه علوم پزشکی مازندران در پایان خواستار همکاری و هم‌اندیشی گسترده‌تر در سطوح مدیریتی و دانشگاهی شد و گفت: با اصلاح ساختارها و سیاست‌های پژوهشی می‌توان پژوهش‌ها را از حالت تشریفاتی خارج کرد و آن‌ها را در مسیر خدمت واقعی به جامعه و ارتقای نظام سلامت قرار داد.