
دکتر بهمن بهمنی، عضو هیئت علمی دانشگاه علوم توانبخشی و سلامت اجتماعی و مشاور خانواده در گفتوگو با خبرنگار وبدای دانشگاه، با اشاره به اهمیت سازگاری روانی در شرایط پساجنگ، گفت: «روزهای سخت و حساسی را پشت سر گذاشتیم؛ روزهایی که به جنگی 12 روزه منتهی شد. با وجود شدت درگیریها، خوشبختانه ملت ما با سرافرازی از این آزمون بزرگ بیرون آمد. این پیروزی در برابر دهها کشور و پیشرفتهترین تجهیزات نظامی جهان، نشانهای از مقاومت و استقامت مردم ماست.»
وی ادامه داد: «هرچند این موفقیتها مایه غرور و افتخار ملی است، اما نباید از پیامدهای روانی و اجتماعی جنگ غافل شویم. اگر افراد درگیر بتوانند این پیامدها را مدیریت کنند، احساس پیروزی درونی و شخصی آنها نیز تقویت خواهد شد. یکی از مهمترین ویژگیهایی که میتواند در این مسیر یاریرسان باشد، “تابآوری” یا “توانمندی بازگشت به وضعیت تعادل روانی” است.»
بهمنی درباره تعریف تابآوری گفت: «تابآوری توانایی بازسازی روانی و رفتاری افراد پس از تجربهی آسیب، بحران، یا فروپاشی درونی و بیرونی است. فرد تابآور میتواند پس از تجربهی رنج و بحران، دوباره بلند شود، رفتارهای سازگارانه از خود نشان دهد، شرایط را ترمیم کند و حتی بهتر از قبل عمل کند. این توانمندی، نتیجهی درک عمیقتری از خود، جهان، و شرایط زندگی است.»
او در ادامه به نقش احساسات طبیعی در موقعیتهای بحرانی پرداخت و افزود: «فرد تابآور نیز مانند دیگران رنج میکشد، ناراحت میشود و میترسد، اما تسلیم این احساسها نمیشود. ترس یکی از واکنشهای طبیعی هر انسان زنده در برابر خطر است. حتی نوزادان نیز بهصورت فطری، در برابر صداهای بلند یا جابهجایی ناگهانی، واکنشهای ترس از خود نشان میدهند.»
ترسو کسی است که از ترسیدن خود نیز میترسد
وی تأکید کرد: «ترس امری طبیعی و حیاتی است و نباید از آن هراس داشت. کسی که میترسد، ترسو نیست. ترسو کسی است که از ترسیدن خود نیز میترسد و تمام تلاشش را میکند تا از موقعیتهای بالقوه تهدیدآمیز دوری کند. بنابراین، نباید به کسی که در موقعیتی پرتنش یا خطرناک، ترسیده، برچسب ترسو بودن بزنیم. شجاعت به معنای نبود ترس نیست، بلکه به معنای مواجهه با ترس است.»
اسیر ترس نباشیم
بهمنی در ادامه خاطرنشان کرد: «از این پس باید بیش از گذشته مراقب خودمان، عزیزانمان و اطرافیانمان باشیم. لازم است به آنها اجازه بدهیم ترسشان را حس کنند و با آن ارتباط بگیرند، اما همزمان یاد بگیرند که اسیر ترس نباشند. باید بیاموزیم که از ترس بهعنوان یک هشدار مفید استفاده کنیم تا بهتر عمل کنیم، کمتر آسیب ببینیم و هرگز تسلیم شرایط نشویم.»
عضو هیئت علمی دانشگاه علوم توانبخشی و سلامت اجتماعی با اشاره به نقش رسانهها در جنگ نرم افزود: «دشمن در چنین شرایطی حمله میکند تا با ترور، کشتار و تخریب ذهنیت مردم، کشور را از درون تسخیر کند؛ هدف، تسلیم روانی ملت است. درست مانند سربازی که در خط مقدم هنگام شلیک گلوله، در پشت خاکریز پناه میگیرد، ما نیز باید از خودمان در برابر تیرهای رسانهای دشمن محافظت کنیم و پشت سنگر عقلانیتمان پناه بگیریم.»
وی رسانه را مهمترین ابزار دشمن در جنگ ۱۲ روزه اخیر دانست و گفت: «دشمن برای ضربه زدن به ذهنیت ۹۰ میلیون ایرانی، از رسانه بهره گرفته است. ما موظفیم که در انتخاب رسانهها برای دریافت اخبار و اطلاعات دقت بیشتری داشته باشیم. رسانههایی مانند ایران اینترنشنال و امثال آن، بهگونهای طراحی شدهاند که اثر گلوله دشمن را مستقیماً بر ذهن مخاطب ایرانی بگذارند.»
دکتر بهمنی در پایان تأکید کرد: «اگر هم به قصد تحلیل و بررسی، نگاهی به رسانههای دشمن میاندازیم، باید آگاهانه و هدفمند باشد تا بتوانیم دروغ را از واقعیت تمیز دهیم. مهم است که بدانیم این رسانهها دروغ میگویند، اما تأثیرگذاریشان زمانی خنثی میشود که ما با عقلانیت، سواد رسانهای و درک موقعیت، از خودمان محافظت کنیم.»
پایان پیام/